Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

prosperous course

  • 1 सुवित


    su-vita
    seeᅠ s.v.

    su-v-itá
    mfn. (fr. 5. su + ita;

    cf. sv-itá) easy of access orᅠ to traverse, prosperous (as a path) RV. ;
    faring well ib. ;
    n. a good path, prosperous course (opp. to dur-ita) ib. ;
    welfare, prosperity, fortune, good luck ib. AV. TBr.

    Sanskrit-English dictionary > सुवित

  • 2 ὀρθός

    ὀρθός, ή, όν,
    A straight,
    I in height, upright, standing, Hom., who commonly joins it with

    στῆναι, στῆ δ' ὀρθός Il.23.271

    , al., cf. Hdt.5.111,9.22 (where it is used of a horse rearing);

    ὀρθαὶ τρίχες ἔσταν Il.24.359

    , cf. Hes.Op. 540 ;

    ὀρθῶν ἑσταότων ἀγορή Il.18.246

    ;

    οἱ δ' ἐν νηΐ μ' ἔδησαν.. ὀρθὸν ἐν ἱστοπέδῃ Od.12.179

    , cf. S.Aj. 239 (anap.);

    κυρβασίας.. ὀρθὰς εἶχον πεπηγυίας Hdt.7.64

    ;

    ὀρθὸν αἴρεις κάρα A.Ch. 496

    , etc.; ὀρθὸν οὖς ἵστησι pricks up his ear, S.El.27, etc.; applied to the erect posture of man, Arist.PA 653a31, al.; ὀ. θηρίον, of man, Philem.3 ; of buildings, standing with their walls entire,

    [τὸ Πάνακτον] ὀρθὸν παραδοῦναι Th.5.42

    ;

    ὀρθαὶ κίονες Pi.P.4.267

    , cf. PLond. 3.755v.2(iv A. D.); of a standing crop, ib.1165.2 (ii A. D.). Adv.,

    ὀρθῶς ἑστῶτες Arist.PA 689b19

    .
    b Geom., at right angles to..,

    εὐθεῖα πρὸς ἐπίπεδον ὀρθή ἐστιν ὅταν.. Euc.11

    Def.3.
    c Astrol., ὀρθὰ ζῴδια signs which rise vertically, opp. πλάγια, Doroth. in Cat. Cod. Astr.5 (1). 240.
    II in line, straight (opp. σκολιός crooked and πλάγιος aslant), ἀντ' ἠελίου τετραμμένος ὀρθός straight, right opposite the sun, Hes.Op. 727 ;

    ὀρθὸν εὐθύνοι βέλος A.Fr. 200

    ; ποιῶν ὀρθὰ πάντα πρὸς

    κανόνα IG7.3073.108

    (Lebadea, ii B. C.); ὀ. τρῶμα longitudinal to the muscle, opp. ἐπικάρσιος, Hp.Prorrh.2.15 ;

    ὀρθὸς εἰς ὁδὸν πορεύεται S. Aj. 1254

    ;

    εἶμι.. ὀ. ὁδόν Thgn.945

    ;

    ὀ. κέλευθον ἰών Pi.P.11.39

    ; ὀρθὴν κελεύεις, i. e. ὀρθὴν ὁδόν με ἰέναι κ., Ar.Av.1 ; so ὀρθὴν ἄνω δίωκε (sc. όδόν) Id.Th. 1223 (but ὀρθήν, = εὐθύς, Hyp.Fr. 257); δι' ὀρθῆς τήνδε ναυκληρεῖς πόλιν (sc. ὁδοῦ) S.Ant. 994 ;

    εἰς ὀρθὸν τρέχειν Diph.61.5

    ;

    εἰς ὀρθὸν ἀποδοῦναι

    to face the front originally held,

    Ascl.Tact.10.1

    ;

    κατ' ὀρθὸν εὐδρομεῖν Men.681

    ; also

    ὀρθᾷ χερί

    straightway,

    Pi.O.10(11).4

    ; ὀρθῷ ποδί ib.13.72, Fr. 167 ; but τιθέναι ὀρθὸν πόδα is prob. to put the foot out, as in walking, A.Eu. 294 (v.

    κατηρεφής 1

    ), cf. E.Med. 1166.
    2 βλέπειν ὀρθά, opp. being blind, S.OT 419 ;

    ὀρθὸν ἀνέβλεψε

    recovered his sight,

    IG 14.966

    (Rome, ii A. D.);

    ἐξ ὀμμάτων ὀ.. κἀξ ὀρθῆς φρενός S.OT 528

    ; ὀρθοῖς ὄμμασιν ib. 1385 ; v. ὄμμα 1.
    III metaph.,
    1 right, safe, prosperous:
    b partly from signf. 11, κατ' ὀρθὸν ἐξελθεῖν, of prophecies, S.OT88, cf. OC 1424; κατ' ὀρθὸν οὐρίσαι to speed in prosperous course, Id.OT 695 (lyr.).
    2 right, true, correct, ἄγγελος, ἀγγελία, νόος, Pi.O.6.90, P.4.279, 10.68 ;

    μάρτυρες A.Eu. 318

    (anap.), etc.;

    γλῶσσα S.Fr. 351

    ;

    ὀρθᾷ φρενί Pi.O.8.24

    ; ὄρθ' ἀκούειν to be rightly, truly called, S.OT 903 (lyr.);

    κατὰ τὸ ὀ. δικάζειν Hdt. 1.96

    ;

    ὀ. λόγῳ

    strictly speaking, in very truth,

    Id.2.17

    , 6.68, etc.: so in Adv.,

    ὀρθῶς λέγειν Id.1.51

    ;

    ὀ. ἔλεξας S.Ph. 341

    ;

    ὀ. φράσαι A.Ch. 526

    ;

    εἴρηκας ὀ. S.El. 1040

    ;

    ὀ. φρονεῖν A.Pr. 1000

    , Archyt.1 (so

    εἰς ὀρθὸν φ. S. Fr. 612

    );

    ὀ. γνῶναι Antipho 2.2.8

    ; ὀ. ἔχει it is right, c. inf., Pl.Euthphr. 9a ;

    ὀ. ἐνδίκως τ' ἐπώνυμον A.Th. 405

    , cf. 829 (anap.): in answers, rightly, exactly, Pl.Prt. 359e;

    ὀ. γε Diph.32.18

    : [comp] Sup.,

    ὀρθότατα καλεόμενος Hdt.4.59

    ; so

    τὸ ὀρθὸν ἐξείρηκα S.Tr. 374

    ; φωνεῖν δίκης ἐς ὀρθόν ib. 347 ;

    κατ' ὀρθόν Pl.Ti. 44b

    .
    3 true, real, genuine, ὀ. πολιτεῖαι, opp. παρεκβάσεις, Arist.Pol. 1279a18, etc.; ὀ. μανία real madness, Ael.NA11.32, cf. Theoc.11.11. Adv. - θῶς really, truly,

    τοὺς ὀ. φιλομαθεῖς Pl.Phd. 67b

    ;

    ὁ ὀ. κυβερνήτης Id.R. 341c

    ;

    τὸν ὀ. συγγενῆ Diph. 102

    .
    4 upright, just,

    ἐμμένειν ὀ. νόμῳ S.Aj. 350

    (lyr.);

    τὸ ὀ.

    uprightness,

    Pl.R. 540d

    ; ἐπιστήμη ἐνοῦσα καὶ ὀ. λόγος (v. λόγος IV. I) Id.Phd. 73a; ὁ ὀ. λόγος διὰ πάντων ἐρχόμενος (v.

    λόγος 111.7

    ) Chrysipp.Stoic.3.4 ; ὀ. λόγοι virtues on the intellectual side, Phld.Piet.8. Adv.

    ὀρθῶς

    rightly, justly,

    Th.3.56

    ;

    ὀ. καὶ δικαίως Antipho1.10

    , IG22.228.14 (iv B. C.), IPE12.32B73 (Olbia, iii B. C.), etc.;

    ὀ. καὶ νομίμως Isoc.7.28

    .
    5 of persons, 'straight', straightforward,

    σμικροὶ καὶ οὐκ ὀρθοὶ τὰς ψυχάς Pl. Tht. 173a

    .
    6 on tiptoe, full of expectation, excited,

    ὀρθῆς τῆς πόλεως γενομένης διά τι Isoc.16.7

    ;

    τὴν Ἑλλάδα ὀρθὴν οὖσαν ἐπί τινι Id.5.70

    ;

    ὀ. ἦν ἡ πόλις ἐπὶ τοῖς συμβεβηκόσιν Lycurg.39

    , cf. Hyp.Fr.39 ;

    ὀ. καὶ μετέωροι ταῖς διανοίαις Plb.28.17.11

    ;

    ὀ. καὶ περίφοβος ἦν ἡ πόλις Id.3.112.6

    ;

    ὀ. διὰ τὸν φόβον D.S.16.84

    ;

    ὀ. καὶ δραστήριος διὰ τὸ θαρρεῖν Plu.Phil.12

    .
    IV ἡ ὀρθή,
    1 (sc. ὁδός) v. supr. 11.1.
    2 ὀ. γωνία right angle, Pl.Ti. 55b ; so ὀ. alone, Arist.EN 1098a30, al.; cf. ὄρθιος v. 1 : τέμνειν πρὸς ὀρθάς to cut at right angles, Euc.3.3, al.; εἴ τις δείξειεν ὅτι αἱ ὀρθαὶ οὐ συμπίπτουσι.. that right angles do not meet (short for 'that two straight lines making, with a third, interior angles equal to two right angles, etc.'), Arist.AP0.74a13 ; τὸ δυσὶν ὀρθαῖς the theorem that the angles of a triangle are together equal to two right angles, ib.85b5 ; ὀρθὸς κῶνος, κύλινδρος, a right cone, cylinder, Archim.Sph.Cyl.1.26, 1.11.
    3 (with or without πτῶσις) nominative, Lat. casus rectus, opp. the oblique cases, D.T. 636.3, Str.14.2.28, A.D.Pron.39.10, al., S.E.M.1.177.
    V ὀρθά active verbs, opp. ὕπτια (passive) and οὐδέτερα (neuter), Chrysipp.Stoic.2.59.
    VI ὀ. τόνος real or unmodified (cf. supr. 111.3) accent, opp. ἐγκλινόμενος, A.D.Pron.36.10, al.; so ὀρθὴ τάσις ib.54.8, al. (The gloss of Hsch., βορθ-αγορίσκοι, = ., and the dialect forms of Ὀρθεία (q.v.), suggest that the word orig. had ϝ.)

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὀρθός

  • 3 δρόμος

    δρόμος, , ([etym.] δραμεῖν)
    A course, race, in Il.mostly of horses,

    ἵπποισι τάθη δρόμος 23.375

    ; also of men, τέτατο δρόμος ib. 758; οὐρίῳ δρόμῳ with prosperous course, S.Aj. 889 (lyr.); ἅπαντι χρῆσθαι τῷ δρόμῳ at full speed, Luc.Dom.10: of any quick movement, e. g. flight, A.Pers. 207: of Time, ἡμέρης δ. a day's running, i. e. the distance one can go in a day, Hdt.2.5;

    κατανύσαι τὸν προκείμενον δ. Id.8.98

    ;

    ἵππου δ. ἡμέρας D.19.273

    : of Things, δ. νεφέλης, ἡλίου τε καὶ σελήνης, E.Ph. 163, Pl. Ax. 370b (pl.), etc.;

    οἱ δ. τῶν ἀστέρων Procl.Par.Ptol. 136

    ; δρόμῳ at a run, freq. with Verbs of motion,

    δρόμῳ διαβάντας τὸν Ἀσωπόν Hdt.9.59

    ;

    ἰέναι Id.3.77

    ;

    χρῆσθαι Id.6.112

    ;

    χωρεῖν Th.4.31

    ;

    δ. ξυνῆψαν E. Ph. 1101

    ;

    βοηθῆσαι δ. Ar.Fr. 551

    : in pl.,

    δρόμοις A.Pr. 838

    , Supp. 819.
    2 foot-race, as a contest, IG2.594.11, al.: prov., περὶ τοῦ παντὸς δρόμον (- μου codd.) θεῖν to run for one's life, Hdt.8.74;

    τὸν περὶ ψυχῆς δρόμον δραμεῖν Ar.V. 375

    ;

    περὶ ψυχῆς ὁ δ. Pl.Tht. 173a

    : generally, contest, πλαγᾶν δρόμος, i. e. a pugilistic contest, Pi.I.5(4).60.
    3 lap in a race, S.El. 726 (interpol. ib. 691);

    ἐν τῷ δευτέρῳ δ. Arist.HA 579a8

    .
    4 in speaking, rapid delivery, Longin.Rh.p.312S.
    II place for running, δρόμοι εὐρέες runs for cattle, Od.4.605.
    2 racecourse, Hdt.6.126, E.Andr. 599.
    3 public walk,

    ἐν εὐσκίοις δ. Ἀκαδήμου Eup.32

    , cf. IG22.1126.36, etc.; colonnade, Pl.Tht. 144c;

    κατάστεγος δ.

    cloister,

    Id.Euthd. 273a

    ;

    δ. ξυστός Aristias 5

    ; in Crete, = γυμνάσιον, Suid., cf. SIG463.14 (Itanos, iii B. C.); δὔ ἢ τρεῖς δρόμους περιεληλυθότε having taken two or three turns in the cloister, Pl.Euthd. l. c.; in Egypt, avenue of Sphinxes at entrance of temples, OGI56.52 (Canopus, Ptol. III), Str.17.1.28, etc.;

    δ. τοῦ ἱεροῦ BGU 1130.10

    (i B. C.).
    4 orchestra in the theatre ([dialect] Tarent.), Hsch.
    5 metaph., ἔξω δρόμου or ἐκτὸς δρόμου φέρεσθαι get off the course, i. e. wander from the point, A.Pr. 883 (anap.), Pl.Cra. 414b;

    ἐκ δρόμου πεσεῖν A.Ag. 1245

    ; οὐδέν ἐστ' ἔξω δρόμου 'tis not foreign to the purpose, Id.Ch. 514.
    III δ. δημόσιος, = Lat. cursus publicus, Procop. Vand.1.16, Arc.30, Lyd.Mag.2.10; δ. ὀξύς, = Lat. cursus velox, ib.3.61, POxy.900.7 (iv A. D.), etc.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > δρόμος

  • 4 विमर्शः _vimarśḥ

    विमर्शः 1 Thought, deliberation.
    -2 (In dramas) A change in the successful progress of a dramatic plot, a change in the prosperous course of a love-story caused by some unforeseen reverse or accident, one of the five Sandhis in a drama; it is thus defined in S. D.; यत्र मुख्यफलोपाय उद्भिन्नो गर्भतो$धिकः । शापाद्यः सान्तरायश्च स विमर्श इति स्मृतः ॥ 336; कुर्वन् बुद्ध्या विमर्शं प्रसृतमपि पुनः संहरन् कार्यजातं कर्ता वा नाटकानामिममनुभवति क्लेशमस्मद्विधो वा Mu.4.3.

    Sanskrit-English dictionary > विमर्शः _vimarśḥ

  • 5 शिवगति


    ṡivá-gati
    mfn. having a prosperous course, auspicious, happy W. ;

    worshipping Ṡiva ib. ;
    m. (with Jainas) N. of the 24 Arhats of the past Utsarpiṇī L.

    Sanskrit-English dictionary > शिवगति

  • 6 εὔροια

    A good flow, free passage,

    ὑδάτων Pl.Lg. 779c

    ;

    τῶν φλεβῶν Arist.Somn.Vig. 457a26

    .
    II flow of words, fluency,

    εὔροιά σε εἴληφεν Pl.Phdr. 238c

    ;

    σὺν εὐροίᾳ σχεδιάσαι Philostr.VS1.8.4

    .
    2 εὔροια βίου happy life, Zeno Stoic. 1.46, Cleanth.ib.126, Chrysipp.ib.3.4, al.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > εὔροια

  • 7 सु _su

    1
    सु I. 1 U. (सुवति-ते) To go, move. -II. 1, 2 P. (सवति, सौति) To possess power or supremacy. -III. 5. U. (सुनोति, सुनुते; सुत; the स् of सु is changed to ष् after any preposition ending in इ or उ)
    1 To press out or extract juice.
    -2 To distil.
    -3 To pour out, sprinkle, make a libation.
    -4 To perform a sacrifice especially the Soma (sacrifice).
    -5 To bathe.
    -6 To churn. -Desid. (सुषूषति-ते) -- With उद् to excite, agitate. -प्र to produce, beget.
    2
    सु ind. A particle often used with nouns to form Karmadhāraya and Bahuvrīhī compounds, and with adjectives and adverbs. It has the following senses:--
    1 Well, good, excellent; as in सुगन्धि.
    -2 Beautiful, handsome; as in सुमध्यमा, सुकेशी &c.
    -3 Well, perfectly, thoroughly, properly; सुजीर्णमन्नं सुविचक्षणः सुतः सुशासिता स्त्री नृपतिः सुसेवितः......सुदीर्घकाले$पि न याति विक्रियाम् H.1.22.
    -4 Easily, readily, as in सुकर or सुलभ q. v.
    -5 Much, very much, exceedingly; सुदारुण, सुदीर्घ &c.
    -6 Worthy of respect or reverence.
    -7 It is also said to have the senses of assent, prosperity, and distress.
    -Comp. -अक्ष a.
    1 having good eyes.
    -2 having keen organs, acute.
    -अङ्ग a. well-shaped, handsome, lovely.
    -अच्छ a. see s. v.
    -अन्त a. having happy end, ending well.
    -अल्प, -अल्पक a. see s. v.
    -अस्ति, -अस्तिक see s. v.
    -आकार, -आकृति a. well-formed, handsome, beautiful.
    - आगत see s. v.
    -आदानम् taking justly or properly; स्वादानाद्वर्णसंसर्गात्त्वबलानां च रक्षणात् । बलं संजायते राज्ञः स प्रेत्येह च वर्धते ॥ Ms.8.172.
    -आभास a. very splendid or illustrious; सारतो न विरोधी नः स्वाभासो भरवानुत Ki.15. 22.
    -इष्ट a. properly sacrificed; स्विष्टं यजुर्भिः प्रणतो$स्मि यज्ञम् Bhāg.4.7.41. ˚कृत् m. a form of fire; धर्मादिभ्यो यथान्यायं मन्त्रैः स्विष्टकृतं बुधः Bhāg.11.27.41.
    -उक्त a. well-spoken, well-said; अथवा सूक्तं खलु केनापि Ve.3. (
    -क्ता) a kind of bird (सारिका).
    (-क्तम्) 1 a good or wise saying; नेतुं वाञ्छति यः खलान् पथि सतां सूक्तैः सुधा- स्यन्दिभिः Bh.2.6; R.15.97.
    -2 a Vedic hymn, as in पुरुषसूक्त &c. ˚दर्शिन् m. a hymn-seer, Vedic sage. ˚वाकन्यायः A rule of interpretation according to which some thing that is declared as being subordinate to some- thing else should be understood to signify a part or whole on the basis of expediency or utility. This is discussed by जैमिनि and शबर at MS.3.2.15-18. ˚वाच् f.
    1 a hymn.
    -2 praise, a word of praise.
    -उक्तिः f.
    1 a good or friendly speech.
    -2 a good or clever saying.
    -3 a correct sentence.
    -उत्तर a.
    1 very superior.
    -2 well towards the north.
    -उत्थान a. making good efforts, vigorous, active. (
    -नम्) vigorous effort or exertion.
    -उन्मद, -उन्माद a. quite mad or frantic.
    - उपसदन a. easy to be approached.
    -उपस्कर a. furnished with good instruments.
    -कण्टका the aloe plant.
    -कण्ठ a. sweet- voiced. (
    -ण्ठी) the female cuckoo.
    -कण्डुः itch.
    -कन्दः 1 an onion.
    -2 a yam.
    -3 a sort of grass.
    -कन्दकः onion.
    -कर a. (
    -रा or
    -री f.)
    1 easy to be done, practi- cable, feasible; वक्तुं सुकरं कर्तुं (अध्यवसातुं) दुष्करम् Ve.3 'sooner said than done'.
    -2 easy to be managed. (
    -रः) a good-natured horse. (
    -रा) a tractable cow. (
    -रम्) charity, benevolence.
    -कर्मन् a.
    1 one whose deeds are righteous, virtuous, good.
    -2 active, diligent. (-m.) N. of Visvakarman.
    -कल a. one who has acquired a great reputation for liberality in giving and using (money &c,)
    -कलिल a. well filled with.
    -कल्प a. very qualified or skilled; कालेन यैर्वा विमिताः सुकल्पैर्भूपांसवः खे मिहिका द्युभासः Bhāg.1.14.7.
    -कल्पित a. well equip- ped or armed.
    -कल्य a. perfectly sound.
    -काण्डः the Kāravella plant.
    -काण्डिका the Kāṇḍīra creeper.
    -काण्डिन् a.
    1 having beautiful stems.
    -2 beautifully joined. (-m.) a bee.
    -काष्ठम् fire-wood.
    -कुन्दकः an onion.
    -कुमार a.
    1 very delicate or soft, smooth.
    -2 beautifully young or youthful.
    (-रः) 1 a beautiful youth.
    -2 a kind of sugar-cane.
    -3 a kind of grain (श्यामाक).
    -4 a kind of mustard.
    -5 the wild Cham- paka.
    (-रा) 1 the double jasmine.
    -2 the plantain.
    -3 the great-flowered jasmine.
    -कुमारकः 1 a beauti- ful youth.
    -2 rice (शालि).
    (-कम्) 1 the Tamāla- patra.
    -2 a particutar part of the ear.
    -कुमारी the Navamallikā jasmine.
    -कृत् a.
    1 doing good, benevolent.
    -2 pious, virtuous, righteous.
    -3 wise, learned.
    -4 for- tunate, lucky.
    -5 making good sacrifices or offerings. (-m.)
    1 a skilful worker.
    -2 N. of Tvaṣṭri.
    -कृत a.
    1 done well or properly.
    -2 thoroughly done; कच्चिन्नु सुकृतान्येव कृतरूपाणि वा पुनः । विदुस्ते सर्वकार्याणि Rām.2.1.2.
    -3 well made or constructed.
    -4 treated with kindness, assisted, befriended.
    -5 virtuous, righteous, pious.
    -6 lucky, fortunate.
    (-तम्) 1 any good or virtuous act, kindness, favour, service; नादत्ते कस्यचित् पापं न चैव सुकृतं विभुः Bg.5.15; Me.17.
    -2 virtue, moral or religious merit; स्वर्गाभिसंधिसुकृतं वञ्चनामिव मेनिरे Ku.6.47; तच्चिन्त्यमानं सुकृतं तवेति R.14.16.
    -3 fortune, auspiciousness.
    -4 recompense, reward.
    -5 Penance; तदभूरिवासरकृतं सुकृतैरुप- लभ्य वैभवमनन्यभवम् Ki.6.29.
    -कृतिः f.
    1 well-doing, a good act.
    -2 kindness, virtue.
    -3 practice of penance.
    -4 auspiciousness.
    -कृतिन् a.
    1 acting well or kindly.
    -2 virtuous, pious, good, righteous; सन्तः सन्तु निरापदः सुकृतिनां कीर्तिश्चिरं वर्धताम् H.4.132; चतुर्विधा भजन्ते मां जनाः सुकृतिनो$र्जुन Bg.7.16.
    -3 wise, learned.
    -4 benevolent.
    -5 fortunate, lucky.
    -कृत्यम् a good action; सुकृत्यं विष्णु- गुप्तस्य मित्राप्तिर्भार्गवस्य च Pt.2.45.
    -केश(स)रः the citron tree.
    -क्रतुः 1 N. of Agni.
    -2 of Śiva.
    -3 of Indra.
    -4 of Mitra and Varuṇa.
    -5 of the sun.
    -6 of Soma.
    -क्रयः a fair bargain.
    -क्षेत्र a. sprung from a good womb.
    -खल्लिका luxurious life.
    - a.
    1 going gracefully or well.
    -2 graceful, elegant.
    -3 easy of access; अकृत्यं मन्यते कृत्यमगम्यं मन्यते सुगम् । अभक्ष्यं मन्यते भक्ष्यं स्त्रीवाक्यप्रेरितो नरः ॥ Pt.2.148.
    -4 intelligible, easy to be understood (opp. दुर्ग). (
    -गः) a Gandharva; गीतैः सुगा वाद्यधराश्च वाद्यकैः Bhāg.1.12.34.
    (-गम्) 1 ordure, feces.
    -2 happiness.
    -गण् m. a good calculator; L. D. B. -a. counting well.
    -गणकः a good calculator or astronomer.
    -गत a.
    1 well-gone or passed.
    -2 well-bestowed. (
    -तः) an epithet of Buddha.
    -गतिः 1 Welfare, hap- piness.
    -2 a secure refuge.
    -गन्धः 1 fragrance, odour, perfume.
    -2 sulphur.
    -3 a trader.
    (-न्धम्) 1 sandal.
    -2 small cumin seed.
    -3 a blue lotus.
    -4 a kind of fragrant grass. (
    -न्धा) sacred basil.
    -गन्धकः 1 sulphur.
    -2 the red Tulasee.
    -3 the orange.
    -4 a kind of gourd,
    -गन्धमूला a land-growing lotus-plant; L. D. B.
    -गन्धारः an epithet of Śiva.
    -गन्धि a.
    1 sweet-smelling, fra- grant, redolent with perfumes.
    -2 virtuous, pious.
    (-न्धिः) 1 perfume, fragrance.
    -2 the Supreme Being.
    -3 a kind of sweet-smelling mango. (
    -न्धि n.)
    1 the root of long pepper.
    -2 a kind of fragrant grass.
    -3 cori- ander seed. ˚त्रिफला
    1 nutmeg.
    -2 areca nut.
    -3 cloves. ˚मूलम् the root Uśīra. ˚मूषिका the musk-rat.
    -गन्धिकः 1 incense.
    -2 sulphur.
    -3 a kind of rice. (
    -कम्) the white lotus.
    -गम a.
    1 easy of access, accessible.
    -2 easy.
    -3 plain, intelligible.
    -गरम् cinnabar.
    -गहना an enclosure round a place of sacrifice to exclude profane access. ˚वृत्तिः f. the same as above.
    -गात्री a beautiful woman.
    -गृद्ध a. intensely longing for.
    -गृह a. (
    -ही f.) having a beautiful house or abode, well-lodged; सुगृही निर्गृहीकृता Pt.1.39.
    -गृहीत a.
    1 held well or firmly, grasped.
    -2 used or applied properly or auspiciously. ˚नामन् a.
    1 one whose name is auspiciously invoked, one whose name it is auspicious to utter (as Bali, Yudhi- ṣṭhira), a term used as a respectful mode of speaking; सुगृहीतनाम्नः भट्टगोपालस्य पौत्रः Māl.1.
    -ग्रासः a dainty mor- sel.
    -ग्रीव a. having a beautiful neck.
    (-वः) 1 a hero.
    -2 a swan.
    -3 a kind of weapon.
    -4 N. of one of the four horses of Kṛiṣṇa.
    -5 of Śiva.
    -6 of Indra.
    -7 N. of a monkey-chief and brother of Vāli. [By the advice of Kabandha, Rāma went to Sugrīva who told him how his brother had treated him and besought his assistance in recovering his wife, promising at the same time that he would assist Rāma in recovering his wife Sīta. Rāma, therfore, killed vāli, and installed Sugrīva on the throne. He then assisted Rāma with his hosts of monkeys in conquering Rāvaṇa, and recovering Sīta.] ˚ईशः N. of Rāma; सुग्रीवेशः कटी पातु Rāma-rakṣā.8.
    -ग्ल a. very weary or fatigued.
    -घोष a. having a pleasant sound. (
    -षः) N. of the conch of Nakula; नकुलः सहदेवश्च सुघोषमणपुष्पकौ Bg.1.16.
    -चक्षुस् a. having good eyes, seeing well. (-m.)
    1 discerning or wise man, learned man.
    -2 The glomerous fig-tree.
    -चरित, -चरित्र a.
    1 well-conducted, well-behaved; वृषभैकादशा गाश्च दद्यात् सुचरितव्रतः Ms.11.116.
    -2 moral, virtuous; तान् विदित्वा सुचरितैर्गूढैस्तत्कर्मकारिभिः Ms.9.261. (
    -तम्, -त्रम्) 1 good conduct, virtuous deeds.
    -2 merit; तव सुचरितमङ्गुलीय नूनं प्रतनु Ś.6.1. (
    -ता, -त्रा) a well-conducted, devoted, and virtuous wife.
    -चर्मन् m. the Bhūrja tree.
    -चित्रकः 1 a king fisher.
    -2 a kind of speckled snake.
    -चित्रा a kind of gourd.
    -चिन्ता, -चिन्तनम् deep thought, deep reflection or consideration.
    -चिरम् ind. for a very long time, very long.
    -चिरायुस् m. a god, deity.
    -चुटी a pair of nippers or tongs.
    -चेतस् a.
    1 well-minded.
    -2 wise.
    -चेतीकृत a. with the heart satiated; well- disposed; ततः सुचेतीकृतपौरभृत्यः Bk.3.2.
    -चेलकः a fine cloth.
    -च्छद a. having beautiful leaves.
    -छत्रः N. of Śiva. (
    -त्रा) the river Sutlej.
    -जन a.
    1 good, virtuous, respectable.
    -2 kind, benevolent.
    (-नः) 1 a good or virtuous man, benevolent man.
    -2 a gentleman.
    -3 N. of Indra's charioteer.
    -जनता 1 goodness, kind- ness, benevolence, virtue; ऐश्वर्यस्य विभूषणं सुजनता Bh.2. 82.
    -2 a number of good men.
    -3 bravery.
    -जन्मन् a.
    1 of noble or respectable birth; या कौमुदी नयनयोर्भवतः सुजन्मा Māl.1.34.
    -2 legitimate, lawfully born.
    -जलम् a lotus.
    -जल्पः 1 a good speech.
    -2 a kind of speech thus described by Ujjvalamaṇi; यत्रार्जवात् सगाम्भीर्यं सदैन्यं सहचापलम् । सोत्कण्ठं च हरिः स्पृष्टः स सुजल्पो निगद्यते ॥
    -जात a.
    1 well-grown, tall.
    -2 well made or produced.
    -3 of high birth.
    -4 beautiful, lovely; सुजातं कल्याणी भवतु कृत- कृत्यः स च युवा Māl.1.16; R.3.8.
    -5 very delicate; खिद्यत् सुजाताङ्घ्रितलामुन्निन्ये प्रेयसीं प्रियः Bhāg.1.3.31.
    -डीनकम् a kind of flight of birds; Mb.8.41.27 (com. पश्चाद् गतिः पराडीनं स्वर्गगं सुडीनकम्).
    -तनु a.
    1 having a beautiful body.
    -2 extremely delicate or slender, very thin.
    -3 emaciated. (
    -नुः, -नूः f.) a lovely lady; एताः सुतनु मुखं ते सख्यः पश्यन्ति हेमकूटगताः V.1.1; Ś.7.24.
    -तन्त्री a.
    1 well-stringed.
    -2 (hence) melodious.
    -तपस् a.
    1 one who practises austere penance; a वानप्रस्थ; स्विष्टिः स्वधीतिः सुतपा लोकाञ्जयति यावतः Mb.12.71.3.
    -2 having great heat. (-m.)
    1 an ascetic, a devotee, hermit, an anchorite.
    -2 the sun. (-n.) an austere penance.
    -तप्त a.
    1 greatly harassed, afflicted.
    -2 very severe (as a penance); तपसैव सुतप्तेन मुच्यन्ते किल्बिषात्ततः Ms.11.239.
    -तमाम् ind. most excellently, best.
    -तराम् ind.
    1 bet- ter, more excellently.
    -2 exceedingly, very, very much, excessively; तया दुहित्रा सुतरां सवित्री स्फुरत्प्रभामण्डलया चकाशे Ku.1.24; सुतरां दयालुः R.2.53;7.21;14.9;18.24.
    -3 more so, much more so; मय्यप्यास्था न ते चेत्त्वयि मम सुतरा- मेष राजन् गतो$ स्मि Bh.3.3.
    -4 consequently.
    -तर्दनः the (Indian) cuckco.
    -तर्मन् a. good for crossing over; सुतर्माणमधिनावं रुहेम Ait. Br.1.13; (cf. also यज्ञो वै सुतर्मा).
    -तलम् 1 'immense depth', N. of one of the seven regi- ons below the earth; see पाताल; (याहि) सुतलं स्वर्गीभिः प्रार्थ्यं ज्ञातिभिः परिवारितः Bhāg.8.22.33.
    -2 the foundation of a large building.
    -तान a. melodious.
    -तार a.
    1 very bright.
    -2 very loud; सुतारैः फूत्कारैः शिव शिव शिवेति प्रतनुमः Bh.3.2.
    -3 having a beautiful pupil (as an eye). (
    -रः) a kind of perfume. (
    -रा) (in Sāṁkhya) one of the nine kinds of acquiescence.
    -तिक्तकः the coral tree.
    -तीक्ष्ण a.
    1 very sharp.
    -2 very pungent.
    -3 acutely painful.
    (-क्ष्णः) 1 the Śigru tree.
    -2 N. of a sage; नाम्ना सुतीक्ष्णश्चरितेन दान्तः R.13.41. ˚दशनः an epithet of Śiva.
    -तीर्थः 1 a good preceptor.
    -2 N. of Śiva. -a. easily crossed or traversed.
    -तुङ्ग a. very lofty or tall.
    (-ङ्गः) 1 the cocoa-nut tree.
    -2 the culminating point of a planet.
    -तुमुल a. very loud.
    -तेजन a. well-pointed, sharpened. (
    -नः) a well-pointed arrow.
    -तेजस् a.
    1 very sharp.
    -2 very bright, or splendid.
    -3 very mighty. (-m.) a worshipper of the sun.
    -दक्षिण a.
    1 very sincere or upright.
    -2 liberal or rich in sacrificial gifts; यज्ञैर्भूरिसुदक्षिणैः सुविहितैः संप्राप्यते यत् फलम् Pt.1. 31.
    -3 very skilful.
    -4 very polite. (
    -णा) N. of the wife of Dilīpa; तस्य दाक्षिण्यरूढेन नाम्ना मगधवंशजा पत्नी सुदक्षिणेत्यासीत् R.1.31;3.1.
    -दण्डः a cane, ratan.
    -दत् a. (
    -ती f.) having handsome teeth; जगाद भूयः सुदतीं सुनन्दा R.6.37.
    -दन्तः 1 a good tooth.
    -2 an actor; a dancer. (
    -न्ती) the female elephant of the north-west quarter.
    -दर्श a. lovely, gracious looking; सुदर्शः स्थूललक्षयश्च न भ्रश्येत सदा श्रियः Mb.12.56.19 (com. सुदर्शः प्रसन्नवक्त्रः).
    -दर्शन a. (
    -ना or
    -नी f.)
    1 good-looking, beautiful, handsome.
    -2 easily seen. (
    -नः) the discus of Viṣṇu; as in कृष्णो$प्यसु- दर्शनः K.
    -2 N. of Śiva.
    -3 of mount Meru.
    -4 a vul- ture. (
    -नी, -नम्) N. of Amarāvatī, Indra's capital. (
    -नम्) N. of Jambudvīpa.
    -दर्शना 1 a handsome wo- man.
    -2 a woman.
    -3 an order, a command.
    -4 a kind of drug.
    -दास् a. very bountiful.
    -दान्तः a Buddhist.
    -दामन् a. one who gives liberally. (-m.)
    1 a cloud.
    -2 a moun- tain.
    -3 the sea.
    -4 N. of Indra's elephant.
    -5 N. of a very poor Brāhmaṇa who came to Dvārakā with only a small quantity of parched rice as a present to his friend Kṛiṣṇa, and was raised by him to wealth and glory.
    -दायः 1 a good or auspicious gift.
    -2 a special gift given on particular solemn occasions.
    -3 one who offers such a gift.
    -दिनम् 1 a happy or auspicious day.
    -2 a fine day or weather (opp दुर्दिनम्); so सुदिनाहम् in the same sense.
    -दिह् a. well-polished, bright.
    -दीर्घ a. very long or extended. (
    -र्घा) a kind of cucumber.
    -दुराधर्ष a.
    1 very hard to get.
    -2 quite intolerable.
    -दुरावर्त a. a very hard to be convinced.
    -दुरासद a. unapproachable.
    -दुर्जर a. very difficult to be digested.
    -दुर्मनस् a. very troubled in mind.
    -दुर्मर्ष a. quite in- tolerable.
    -दुर्लभ a. very scarce or rare.
    -दुश्चर a.
    1 inaccessible.
    -2 very painful.
    -दुश्चिकित्स a. very difficult to be cured.
    -दुष्प्रभः a chameleon.
    -दूर a. very distant or remote. (
    -सुदूरम् means
    1 to a great distance.
    -2 to a very high degree, very much; सुदूरं पीडयेत् कामः शरद्गुणनिरन्तरः Rām.4.3.12.
    -सुदूरात् 'from afar, from a distance').
    -दृढ a. very firm or hard, compact.
    -दृश् a. having beautiful eyes. (-f.) a pretty woman.
    -देशिकः a good guide.
    -धन्वन् a. having an excellent bow. (-m.)
    1 a good archer or bowman.
    -2 Ananta, the great serpent.
    -3 N. of Viśvakarman. ˚आचार्यः a mixed caste; वैश्यात्तु जायते व्रात्यात् सुधन्वाचार्य एव च Ms.1.23.
    -धर्मन् a. attentive to duties. (-f.) the council or assembly of gods. (-m.)
    1 the hall or palace of Indra.
    -2 one diligent in properly maintaining his family.
    -धर्मा, -र्मी 1 the council or assembly of gods (देवसभा); ययावुदीरितालोकः सुधर्मानवमां सभाम् R.17.27.
    -2 (सुधर्मा) N. of Dvārakā; दिवि भुव्यन्तरिक्षे च महोत्पातान् समु- त्थितान् । दृष्ट्वासीनान् सुधर्मायां कृष्णः प्राह यदूनिदम् ॥ Bhāg.11.3. 4;1.14.34.
    -धात a. well cleaned.
    -धार a. well-pointed (as an arrow).
    -धित a. Ved.
    1 perfect, secure.
    -2 kind, good.
    -3 happy, prosperous.
    -4 well-aimed or directed (as a weapon).
    -धी a. having a good understanding, wise, clever, intelligent. (
    -धीः) a wise or intelligent man, learned man or pandit. (-f.) a good under- standing, good sense, intelligence. ˚उपास्यः
    1 a particu- lar kind of royal palace.
    -2 N. of an attendant on Kṛiṣṇa. (
    -स्यम्) the club of Balarāma. ˚उपास्या
    1 a woman.
    -2 N. of Umā, or of one of her female com- panions.
    -3 a sort of pigment.
    -ध्रूम्रवर्णा one of the seven tongues of fire.
    -नन्दम् N. of Balarāma's club; प्रतिजग्राह बलवान् सुनन्देनाहनच्च तम् Bhāg.1.67.18.
    -नन्दः a kind of royal palace.
    -नन्दा 1 N. of a woman.
    -2 N. of Pārvatī; L. D. B.
    -3 yellow pigment; L. D. B.
    -नयः 1 good conduct.
    -2 good policy.
    - नयन a. having beau- tiful eyes. (
    -नः) a deer.
    (-ना) 1 a woman having beautiful eyes.
    -2 a woman in general.
    -नाभ a.
    1 having a beautiful navel.
    -2 having a good nave or cen- tre.
    (-भः) 1 a mountain.
    -2 the Maināka mountain, q. v. (
    -भम्) a wheel, discus (सुदर्शन); ये संयुगे$चक्षत तार्क्ष्यपुत्रमंसे सुनाभायुधमापतन्तम् Bhāg.3.2.24.
    -नालम् a red water-lily.
    -निःष्ठित a. quite ready.
    -निर्भृत a. very lonely or private. (
    -तम्) ind. very secretly or closely, very narrowly, privately.
    -निरूढ a. well-purged by an injection; Charaka.
    -निरूहणम् a good purgative.
    -निर्णिक्त a. well polished.
    -निश्चलः an epithet of Śiva.
    -निषण्णः (-कः) the herb Marsilea Quadrifolia (Mar. कुऱडू).
    -निहित a. well-established.
    -नीत a.
    1 well-con- ducted, well-behaved.
    -2 polite, civil.
    (-तनि) 1 good conduct or behaviour.
    -2 good policy or prodence.
    -नीतिः f.
    1 good conduct, good manners, propriety.
    -2 good policy.
    -3 N. of the mother of Dhruva, q. v.
    -नीथ a. well-disposed, well conducted, righteous, vir- tuous, good.
    (-थः) 1 a Brāhmaṇa.
    -2 N. of Śiśupāla, q. v.; तस्मिन्नभ्यर्चिते कृष्णे सुनीथः शत्रुकर्षणः Mb.1.39.11.
    -3 Ved. a good leader.
    -नील a. very black or blue. (
    -लः) the pomegranate tree. (
    -ला) common flax.
    (-लम्), -नीलकः a blue gem.
    -नु n. water.
    -नेत्र a. having good or beautiful eyes.
    -पक्व a.
    1 well-cooked.
    -2 thoroughly matured or ripe. (
    -क्वः) a sort of fra- grant mango.
    -पठ a. legible.
    -पत्नी a woman having a good husband.
    -पत्र a.
    1 having beautiful wings.
    -2 well-feathered (an arrow).
    -पथः 1 a good road.
    -2 a good course.
    -3 good conduct.
    -पथिन् m. (nom. sing. सुपन्थाः) a good road.
    -पद्मा orris root.
    -परीक्षित a. well-examined.
    -पर्ण a. (
    -र्णा or
    -र्णी f.)
    1 well-winged; तं भूतनिलयं देवं सुपर्णमुपधावत Bhāg.8.1.11.
    -2 having good or beautiful leaves.
    (-र्णः) 1 a ray of the sun.
    -2 a class of bird-like beings of a semi-divine charac- ter.
    -3 any supernatural bird.
    -4 an epithet of Garuḍa; ततः सुपर्णव्रजपक्षजन्मा नानागतिर्मण्डलयन् जवेन Ki.16.44.
    -5 a cock.
    -6 the knowing (ज्ञानरूप); देहस्त्वचित्पुरुषो$यं सुपर्णः क्रुध्येत कस्मै नहि कर्ममूलम् Bhāg.11.23.55.
    -7 Any bird; द्वा सुपर्णा सयुजा सखाया समानं वृक्षं परिषस्वजाते Muṇd. 3.1.1. ˚केतुः N. of Viṣṇu; तमकुण्ठमुखाः सुपर्णकेतोरिषवः क्षिप्तमिषुव्रजं परेण Śi.2.23.
    -पर्णकः = सुपर्ण.
    -पर्णा, -पर्णी f.
    1 a number of lotuses.
    -2 a pool abounding in lotuses.
    -3 N. of the mother of Garuḍa.
    -पर्यवदात a. very clean.
    -पर्याप्त a.
    1 very spacious; तस्य मध्ये सुपर्याप्तं कारयेद् गृहमात्मनः Ms.7.76.
    -2 well-fitted.
    -पर्वन् a. well- jointed, having many joints or knots. (-m.)
    1 a bam- boo.
    -2 an arrow.
    -3 a god, deity; विहाय या सर्वसुपर्व- नायकम् N.4.9;14.41,76.
    -4 a special lunar day (as the day of full or new moon, and the 8th and 14th day of each fortnight).
    -5 smoke. (-f.) white Dūrvā grass.
    -पलायित a.
    1 completely fled or run away.
    -2 skilfully retreated.
    -पाक्यम् a kind of medicinal salt (Mar. बिडलोण).
    -पात्रम् 1 a good or suitable vessel, worthy receptacle.
    -2 a fit or competent person, any one well-fitted for an office, an able person.
    -पाद् (
    -पाद् or
    -पदी f.) having good or handsome feet.
    -पार्श्वः 1 the waved-leaf fig-tree (प्लक्ष).
    -2 N. of the son of Sampāti, elder brother of Jaṭāyu.
    -पालि a. distinguished.
    -पीतम् 1 a carrot.
    -2 yellow sandal. (
    -तः) the fifth Muhūrta.
    -पुंसी a woman having a good husband.
    -पुरम् a strong fortress.
    -पुष्प a. (
    -ष्पा or
    -ष्पी f.) having beautiful flowers.
    (-ष्पः) 1 the coral tree.
    -2 the Śirīṣa tree. (
    -ष्पी) the plantain tree.
    (-ष्पम्) 1 cloves.
    -2 the menstrual excretion.
    -पुष्पित a.
    1 well blossomed, being in full flower.
    -2 having the hair thrilling or bristling.
    -पूर a.
    1 easy to be filled; सुपूरा स्यात् कुनदिका सुपूरो मूषिकाञ्जलिः Pt.1.25.
    -2 well-filling. (
    -रः) a kind of citron (बीजपूर).
    -पूरकः the Baka-puṣpa tree.
    -पेशस् a. beautiful, tender; रत्नानां पद्मरागो$स्मि पद्मकोशः सुपेशसाम् Bhāg.11.16.3. ˚कृत् m. a kind of fly; Bhāg.11.7.34.
    -प्रकाश a.
    1 manifest, apparent; ज्येष्ठे मासि नयेत् सीमां सुप्रकाशेषु सेतुषु Ms.8.245.
    -2 public, notorious.
    -प्रतर्कः a sound judgment.
    -प्रतिभा spirituous liquor.
    -प्रतिष्ठ a.
    1 standing well.
    -2 very celebrated, renowned, glorious, famous.
    (-ष्ठा) 1 good position.
    -2 good reputation, fame, celebrity.
    -3 esta- blishment, erection.
    -4 installation, consecration.
    -प्रतिष्ठित a.
    1 well-established.
    -2 consecrated.
    -3 ce- lebrated. (
    -तः) the Udumbara tree.
    -प्रतिष्णात a.
    1 thoroughly purified.
    -2 well-versed in.
    -3 well-investi- gated, clearly ascertained or determined.
    -प्रतीक a.
    1 having a beautiful shape, lovely, handsome; भगवान् भागवतवात्सल्यतया सुप्रतीकः Bhāg.5.3.2.
    -2 having a beau- tiful trunk.
    (-कः) 1 an epithet of Kāmadeva.
    -2 of Śiva.
    -3 of the elephant of the north-east quarter.
    -4 An honest man; स्तेयोपायैर्विरचितकृतिः सुप्रतीको यथास्ते Bhāg.1.8.31.
    -प्रपाणम् a good tank.
    -प्रभ a. very brilliant, glorious. (
    -भा) one of the seven tongues of fire.
    -प्रभातम् 1 an auspicious dawn or day-break; दिष्टथा सुप्रभातमद्य यदयं देवो दृष्टः U.6.
    -2 the earliest dawn.
    -प्रभावः omnipotence.
    -प्रमाण a. large-sized.
    -प्रयुक्तशरः a skilful archer.
    -प्रयोगः 1 good management or ap- plication.
    -2 close contact.
    -3 dexterity.
    -प्रलापः good speech, eloquence.
    -प्रसन्नः N. of Kubera.
    -प्रसाद a. very gracious or propitious. (
    -दः) N. of Śiva.
    -प्रातम् a fine morning.
    -प्रिय a. very much liked, agreeable. (
    -यः) (in prosody) a foot of two short syllables.
    (-या) 1 a charming woman.
    -2 a beloved mistress.
    -प्रौढा a marriageable girl.
    -फल a.
    1 very fruitful, very productive.
    -2 very fertile.
    (-लः) 1 the pomegranate tree.
    -2 the jujube.
    -3 the Karṇikāra tree.
    -4 a kind of bean.
    (-ला) 1 a pumpkin, gourd.
    -2 the plan- tain tree.
    -3 a variety of brown grape.
    -4 colocynth.
    -फेनः a cuttle-fish bone.
    -बन्धः sesamum.
    -बभ्रु a. dark-brown.
    -बल a. very powerful.
    (-लः) 1 N. of Śiva.
    -2 N. of the father of Śakuni.
    -बान्धवः N. of Śiva.
    -बाल a. very childish.
    -बाहु a.
    1 handsome- armed.
    -2 strong-armed. (
    -हुः) N. of a demon, brother of Mārīcha, who had become a demon by the curse of Agastya. He with Mārīcha began to disturb the sacrifice of Viśvāmitra, but was defeated by Rāma. and Lakṣmaṇa; यः सुबाहुरिति राक्षसो$परस्तत्र तत्र विससर्प मायया R.11.29.
    -बीजम् good seed; सुबीजं चैव सुक्षेत्रे जातं संपद्यते तथा Ms.1.69.
    (-जः) 1 N. of Śiva.
    -2 the poppy.
    -बोध a.
    1 easily apprehended or understood. (
    -धः) good information or advice.
    -ब्रह्मण्यः 1 an epithet of Kārtikeya.
    -2 N. of one of the sixteen priests employed at a sacrifice.
    -भग a.
    1 very fortu- nate or prosperous, happy, blessed, highly favoured.
    -2 lovely, charming, beautiful, pretty; न तु ग्रीष्मस्यैवं सुभगमपराद्धं युवतिषु Ś.3.9; Ku.4.34; R.11.8; Māl.9.
    -3 pleasant, grateful, agreeable, sweet; दिवसाः सुभगा- दित्याश्छायासलिलदुर्भगाः Rām.3.16.1; श्रवणसुभग M.3.4; Ś.1.3.
    -4 beloved, liked, amiable, dear; सुमुखि सुभगः पश्यन् स त्वामुपैतु कृतार्थताम् Gīt.5.
    -5 illustrious.
    (-गः) 1 borax.
    -2 the Aśoka tree.
    -3 the Champaka tree.
    -4 red amarnath. (
    -गम्) good fortune. ˚मानिन्, सुभगं- मन्य a.
    1 considering oneself fortunate, amiable, pleasing; वाचालं मां न खलु सुभगंमन्यभावः करोति Me.96.
    -2 vain, flattering oneself.
    -भगा 1 a woman beloved by her hus- band, a favourite wife.
    -2 an honoured mother.
    -3 a kind of wild jasmine.
    -4 turmeric.
    -5 the Priyaṅgu creeper.
    -6 the holy basil.
    -7 a woman having her husband alive (सौभाग्यवती); जयशब्दैर्द्विजाग्र्याणां सुभगानर्तितै- स्तथा Mb.7.7.9.
    -8 a five-year old girl representing Durgā at festivals.
    -9 musk. ˚सुत the son of a favou- rite wife.
    -भङ्गः the cocoa-nut tree.
    -भटः a great war- rior, champion, soldier.
    -भट्टः a learned man.
    -भद्र a. very happy or fortunate. (
    -द्रः) N. of Viṣṇu; साकं साकम्पमंसे वसति विदधती बासुभद्रं सुभद्रम् Viṣṇupāda S.31. (
    -द्रा) N. of the sister of Balarāma and Kṛiṣṇa, married to Arjuna q. v. She bore to him a son named Abhimanyu.
    -भद्रकः 1 a car for carrying the image of a god.
    -2 the Bilva tree.
    -भाषित a.
    1 spoken well or eloquent.
    (-तम्) 1 fine speech, eloquence, learning; जीर्णमङ्गे सुभाषितम् Bh.3.2.
    -2ल a witty saying, an apophthegm, an apposite saying; सुभाषितेन गीतेन युवतीनां च लीलया । मनो न भिद्यते यस्य स वै मुक्तो$थवा पशुः Subhāṣ.
    -3 a good remark; बालादपि सुभाषितम् (ग्राह्यम्).
    -भिक्षम् 1 good alms, successful begging.
    -2 abundance of food, an abundant supply of provisions, plenty of corn &c.
    -भीरकः the Palāśa tree.
    -भीरुकम् silver.
    -भूतिः 1 well-being, wel- fare.
    -2 the Tittira bird; Gīrvāṇa.
    -भूतिकः the Bilva tree.
    -भूषणम् a type of pavilion where a ceremony is performed on a wife's perceiving the first signs of con- ception; सुभूषणाख्यं विप्राणां योग्यं पुंसवनार्थकम् Māna.34.354.
    -भृत a.
    1 well-paid.
    -2 heavily laden.
    -भ्रू a. having beautiful eyebrows. (
    -भ्रूः f.) a lovely woman. (N. B. The vocative singular of this word is strictly सुभ्रूः; but सुभ्रु is used by writers like Bhaṭṭi. Kālidāsa, and Bhavabhūti; हा पितः क्वासि हे सुभ्रु Bk.6.17; so V.3.22; Ku.5.43; Māl.3.8.)
    -मङ्गल a.
    1 very auspicious.
    -2 abounding in sacrifices.
    -मति a. very wise. (
    -तिः f.)
    1 a good mind or disposition, kindness, benevolence, friendship.
    -2 a favour of the gods.
    -3 a gift, blessing.
    -4 a prayer, hymn.
    -5 a wish or desire.
    -6 N. of the wife of Sagara and mother of 6, sons.
    -मदनः the mango tree.
    -मदात्मजा a celestial damsel.
    -मधुरम् a very sweet or gentle speech, agreeable words.
    -मध्य, -मध्यम a. slender-waisted.
    -मध्या, -मध्यमा a graceful woman.
    -मन a. very charming, lovely, beautiful.
    (-नः) 1 wheat.
    -2 the thorn-apple. (
    -ना) the great-flowered jasmine.
    -मनस् a.
    1 good-minded, of a good disposition, benevolent; शान्तसंकल्पः सुमना यथा स्याद्वीतमन्युर्गौतमो माभिमृत्यो Kaṭh.1.1.
    -2 well-pleased, satisfied; (hence
    -सुमनीभू = to be at ease; जिते नृपारौ समनीभवन्ति शद्बायमानान्यशनैरशङ्कम् Bk.2.54.). (-m.)
    1 a god, divinity.
    -2 a learned man.
    -3 a student of the Vedas.
    -4 wheat.
    -5 the Nimba tree. (-f., n.; said to be pl. only by some) a flower; मुमुचुर्मुनयो देवाः सुमनांसि मुदान्विताः Bhāg.1.3.7; रमणीय एष वः सुमनसां संनिवेशः Māl.1. (where the adjectival; sense in 1 is also intended); किं सेव्यते सुमनसां मनसापि गन्धः कस्तू- रिकाजननशक्तिभृता मृगेण R.G; Śi.6.66. ˚वर्णकम् flowers, unguent or perfume etc. for the body; सा तदाप्रभृति सुमनो- वर्णकं नेच्छति Avimārakam 2. (-f.)
    1 the great-flowered jasmine.
    -2 the Mālatī creeper. ˚फलः the woodapple. ˚फलम् nutmeg.
    -मनस्क a. cheerful, happy.
    -मन्तु a.
    1 advising well.
    -2 very faulty or blameable. (-m.) a good adviser.
    -मन्त्रः N. of the charioteer of Daśāratha.
    -मन्दभाज् a. very unfortunate.
    -मर्दित a. much harassed.
    -मर्षण a. easy to be borne.
    -मित्रा 1 N. of one of the wives of Daśāratha and mother of Lakṣmaṇa and Śatrughna.
    -मुख a. (
    -खा or
    -खी f.)
    1 having a beautiful face, lovely.
    -2 pleasing.
    -3 disposed to, eager for; सुरसद्मयानसुमुखी जनता Ki.6.42.
    -4 favour- able, kind.
    -5 well-pointed (as an arrow).
    -6 (सुमुखा) having a good entrance.
    (-खः) 1 a learned man.
    -2 an epithet of Garuḍa.
    -3 of Gaṇeśa; सुमुखश्चैकदन्तश्च कपिलो गजकर्णकः Maṅgal. S.1.
    -4 of Śiva.
    (-खम्) 1 the scratch of a finger-nail.
    -2 a kind of building.
    (-खा, -खी) 1 a handsome woman.
    -2 a mirror.
    -मूलकम् a carrot.
    -मृत a. stone-dead.
    -मेखलः the Muñja grass.
    -मेधस a. having a good understanding, wise, intelligent; इमे अङ्गिरसः सत्रमासते$द्य सुमेधसः Bhāg.9.4.3. (-m.) a wise man. (-f.) heart-pea.
    -मेरुः 1 the sac- red mountain Meru, q. v.
    -2 N. of Śiva.
    -यन्त्रित a.
    1 well-governed.
    -2 self-controlled.
    -यमाः a parti- cular class of gods; जातो रुचेरजनयत् सुयमान् सुयज्ञ आकूति- सूनुरमरानथ दक्षिणायाम् Bhāg.2.7.2.
    -यवसम् beautiful grass, good pasturage.
    -यामुनः 1 a palace.
    -2 N. of Viṣṇu.
    -युक्तः N. of Śiva.
    -योगः 1 a favourable junc- ture.
    -2 good opportunity.
    -योधनः an epithet of Duryodhana q. v.
    -रक्त a.
    1 well coloured.
    -2 im- passioned.
    -3 very lovely.
    -4 sweet-voiced; सुरक्तगोपी- जनगीतनिःस्वने Ki.4.33.
    -रक्तकः 1 a kind of red chalk.
    -2 a kind of mango tree.
    -रङ्गः 1 good colour.
    -2 the orange.
    -3 a hole cut in a house (सुरङ्गा also in this sense).
    (-ङ्गम्) 1 red sanders.
    -2 vermilion. ˚धातुः red chalk. ˚युज् m. a house-breaker.
    -रङ्गिका the Mūrvā plant.
    -रजःफलः the jack-fruit tree.
    -रञ्जनः the betel nut tree.
    -रत a.
    1 much sported.
    -2 playful.
    -3 much enjoyed.
    -4 compassionate, tender.
    (-तम्) 1 great delight or enjoyment.
    -2 copulation, sexual union or intercourse, coition; सुरतमृदिता बालवनिता Bh.2. 44. ˚गुरुः the husband; पर्यच्छे सरसि हृतें$शुके पयोभिर्लोलाक्षे सुरतगुरावपत्रपिष्णोः Śi.8.46. ˚ताण्डवम् vigorous sexual movements; अद्यापि तां सुरतताण्डवसूत्रधारीं (स्मरामि) Bil. Ch. Uttara.28. ˚ताली
    1 a female messenger, a go-between.
    -2 a chaplet, garland for the head. ˚प्रसंगः addiction to amorous pleasures; कालक्रमेणाथ योः प्रवृत्ते स्वरूपयोग्ये सुरत- प्रसंगे Ku.1.19.
    -रतिः f. great enjoyment or satis- faction.
    -रस a. well-flavoured, juicy, savoury.
    -2 sweet.
    -3 elegant (as a composition). (
    -सः, -सा) the plant सिन्धुवार. (
    -सा) N. of Durgā. (
    -सा, -सम्) the sacred basil.
    (-सम्) 1 gum-myrrh.
    -2 fragrant grass.
    -राजन् a. governed by a good king; सुराज्ञि देशे राजन्वान् Ak. (-m.)
    1 a good king.
    -2 a divinity.
    -राजिका a small house-lizard.
    -राष्ट्रम् N. of a country on the western side of India (Surat). ˚जम् a kind of poison.
    -2 a sort of black bean (Mar. तूर). ˚ब्रह्मः a Brāhmaṇa of Surāṣṭra.
    -रूप a.
    1 well-formed, handsome, love- ly; सुरूपा कन्या.
    -2 wise, learned. (
    -पः) an epithet of Śiva.
    -रूहकः a horse resembling an ass.
    -रेतस् n. mental power (चिच्छक्ति); सुरेतसादः पुनराविश्य चष्टे Bhāg. 5.7.14.
    -रेभ a. fine-voiced; स्यन्दना नो चतुरगाः सुपेभा वाविपत्तयः । स्यन्दना नो च तुरगाः सुरेभा वा विपत्तयः ॥ Ki.15.16. (
    -भम्) tin.
    -लक्षण a.
    1 having auspicious or beautiful marks.
    -2 fortunate.
    (-णम्) 1 observing, examining carefully, determining, ascertaining.
    -2 a good or auspicious mark.
    -लक्षित a. well determined or ascertained; तुलामानं प्रतीमानं सर्वं च स्यात् सुलक्षितम् Ms.8.43.
    -लग्नः, -ग्नम् an auspicious moment.
    -लभ a.
    1 easy to be obtained, easy of attainment, attainable, feasible; न सुलभा सकलेन्दुमुखी च सा V.2.9; इदमसुलभवस्तुप्रार्थनादुर्नि- वारम् 2.6.
    -2 ready for, adapted to, fit, suitable; निष्ठ्यूतश्चरणोपभोगसुलभो लाक्षारसः केनचित् Ś.4.4.
    -3 natural to, proper for; मानुषतासुलभो लघिमा K. ˚कोप a. easily provoked, irascible.
    -लिखित a. well registered.
    -लुलित a.
    1 moving playfully.
    -2 greatly hurt, injured.
    -लोचन a. fine-eyed. (
    -नः) a deer.
    (-ना) 1 a beauti- ful woman.
    -2 N. of the wife of Indrajit.
    -लोहकम् brass.
    -लोहित a. very red. (
    -ता) one of the seven tongues of fire.
    -वक्त्रम् 1 a good face or mouth.
    -2 correct utterance. (
    -क्त्रः) N. of Śiva.
    -वचनम्, -वचस् n. eloquence. -a. eloquent.
    -वयस् f. a hermaphrodite.
    -वर्चकः, -वर्चिकः, -का, -वर्चिन् m. natron, alkali.
    -वर्चला 1 N. of the wife of the sun; तं चाहमनुवर्तिष्ये यथा सूर्यं सुवर्चला Rām.2.3.3.
    -2 linseed.
    -वर्चसः N. of Śiva.
    -वर्चस्क a. splendid, brilliant.
    -वर्ण see s. v.
    -वर्तित 1 well rounded.
    -2 well arranged.
    -वर्तुलः a water-melon.
    -वसन्तः 1 an agreeable vernal season.
    -2 the day of full moon in the month of Chaitra, or a festival celebrated in honour of Kāmadeva in that month (also सुवसन्तकः in this sense).
    -वह a.
    1 bearing well, patient.
    -2 patient, enduring.
    -3 easy to be borne-
    (-हा) 1 a lute.
    -2 N. of several plants like रास्ना, निर्गुण्डी &c.; Mātaṅga L.1.1.
    -वासः 1 N. of Śiva.
    -2 a pleasant dwelling.
    -3 an agreeable perfume or odo- ur.
    -वासकः a water-melon.
    -वासरा cress.
    -वासिनी 1 a woman married or single who resides in her father's house.
    -2 a married woman whose husband is alive.
    -विक्रान्त a. very valiant or bold, chivalrous; सुविक्रान्तस्य नृपतेः सर्वमेव महीतलम् Śiva. B.16.45. (
    -न्तः) a hero. (
    -न्तम्) heroism.
    -विग्रह a. having a beautiful figure.
    -विचक्षण a. very clever, wise.
    -विद् m. a learned man, shrewd person. (-f.) a shrewd or clever woman.
    -विदः 1 an attendant on the women's apartments.
    -2 a king.
    -विदग्ध a. very cunning, astute.
    -विदत् m. a king
    -विदत्रम् 1 a household, family.
    -2 wealth.
    -3 grace, favour.
    -विदल्लः an attendant on the women's apart- ments (wrongly for सौविदल्ल q. v.). (
    -ल्लम्) the wo- men's apartments, harem.
    -विदल्ला a married woman.
    -विध a. of a good kind.
    -विधम् ind. easily.
    -विधिः a good rule, ordinance.
    -विनीत a.
    1 well trained, modest.
    -2 well executed. (
    -ता) a tractable cow.
    -विनेय a. easy to be trained or educated.
    -विभक्त a. well pro- portioned, symmetrical.
    -विरूढ a.
    1 fully grown up or developed.
    -2 well ridden.
    -विविक्त a.
    1 solitary (as a wood).
    -2 well decided (as a question).
    -विहित a.
    1 well-placed, well-deposited.
    -2 well-furnished, well- supplied, well-provided, well-arranged; सुविहितप्रयोगतया आर्यस्य न किमपि परिहास्यते Ś.1; कलहंसमकरन्दप्रेवशावसरे तत् सुविहितम् Māl.1.
    -3 well done or performed.
    -4 well satisfied (by hospitality); अन्नपानैः सुविहितास्तस्मिन् यज्ञे महात्मनः Rām.1.14.16.
    -वी(बी)ज a. having good seed.
    (-जः) 1 N. of Śiva.
    -2 the poppy. (
    -जम्) good seed.
    -वीरकम् 1 a kind of collyrium.
    -2 sour gruel (काञ्जिक); सुवीरकं याच्यमाना मद्रिका कर्षति स्फिचौ Mb.8.4.38.
    -वीराम्लम् sour rice-gruel.
    -वीर्य a.
    1 having great vigour.
    -2 of heroic strength, heroic, chivalrous.
    (-र्यम्) 1 great heroism
    -2 abundance of heroes.
    -3 the fruit of the jujube. (
    -र्या) wild cotton.
    -वृक्तिः f.
    1 a pure offering.
    -2 a hymn of praise.
    -वृत्त a.
    1 well-behaved, virtuous, good; मयि तस्य सुवृत्त वर्तते लघुसंदेशपदा सरस्वती R. 8.77.
    -2 well-rounded, beautifully globular or round; मृदुनातिसुवृत्तेन सुमृष्टेनातिहारिणा । मोदकेनापि किं तेन निष्पत्तिर्यस्य सेवया ॥ or सुमुखो$पि सुवृत्तो$पि सन्मार्गपतितो$पि च । महतां पादलग्नो$पि व्यथयत्येव कष्टकः ॥ (where all the adjectives are used in a double sense). (
    -त्तम्) a good or virtuous conduct; भर्तुश्चिन्तानुवर्तित्वं सुवृत्तं चानुजीविनाम् Pt.1.69. (
    -त्ता) a sort of grape.
    -वेल a.
    1 tranquil, still.
    -2 humble, quiet. (
    -लः) N. of the Trikūṭa mountain.
    -व्रत a. strict in the observance of religious vows, strictly virtuous or religious. (
    -तः) a religious student.
    (-ता) 1 a virtuous wife.
    -2 a tractable cow, one easily milked.
    -शंस a. well spoken of, famous, glorious, commendable.
    -शक a. capable of being easily done.
    -शर्मन् (m., f.) a person desiring intercourse (Uṇ.4. 165].
    -शल्यः the Khadira tree.
    -शाकम् undried ginger.
    -शारदः N. of Śiva.
    -शासित a. kept under control, well-controlled.
    -शिक्षित a. well-taught, trained, well- disciplined.
    -शिखः fire.
    (-खा) 1 a peacock's crest.
    -2 a cock's comb.
    -शीतम् yellow sandal-wood.
    -शीम a. cold, frigid. (
    -मः) coldness
    -शील a. good-tempered, amiable.
    (-ला) 1 N. of the wife of Yama.
    -2 N. of one of the eight favourite wives of Kriṣṇa.
    -शेव a. full of happiness; pleasant to be resorted; एष पन्था उरुगायः मुशेवः Ait. Br.7.13.11.
    -शोण a. dark-red.
    -श्रीका the gum olibanum tree.
    -श्रुत a.
    1 well heard.
    -2 versed in the Vedas.
    -3 gladly heard (also an ex- clamation at a श्राद्ध); पित्रे स्वदितमित्येव वाच्यं गोष्ठे तु सुश्रुतम् Ms.3.254. (
    -तः) N. of the author of a system of medicine, whose work, together with that of Charaka, is regardad as the oldest medical authority, and held in great esteem in India even to this day.
    -श्लिष्ट a.
    1 well-arranged or united.
    -2 well-fitted; Māl.1.
    -श्लेषः close union or embrace.
    -श्लोक्य a. very famous; तेजीयसामपि ह्येतन्न सुश्लोक्यं जगद्गुरो Bhāg.3.12.31.
    -संवीत a.
    1 well-girt; स ददर्श ततः श्रीमान् सुग्रीवं हेमपिङ्गलम् । सुसंवीतम्... Rām.4.16.15.
    -2 well dressed.
    -संवृतिः good concealment. a. well-concealed; परितप्तो$प्यपरः सुसंवृतिः Śi.16.23.
    -संस्कृत a.
    1 well cooked or prepared.
    -2 kept in good order; सुसंस्कृतोपस्करया व्यये चामुक्तहस्तया Ms.5.15.
    -संगृहीत a.
    1 well controlled or governed; सुसंगृहीतराष्ट्रो हि पार्थिवः सुखमेधते Ms.7.113.
    -2 well received.
    -3 well kept.
    -4 well abridged.
    -संध a. true to a promise.
    -संनत a. well-directed (as an arrow).
    -सत्या N. of the wife of Janaka.
    -सदृश् a. agreeable to look at.
    -समाहित a.
    1 well arranged, beautifully adorned; very beautiful; ऋतुकालं प्रतीक्षन्ते नार्थिनः सुसमाहिते । संगमं त्वहमिच्छामि त्वया सह सुमध्यमे ॥ Rām.1.48.18.
    -2 completely loaded; तद्यथानः सुसमा- हितमुत्सर्जद्यायात् Bṛi. Up.4.3.35.
    -3 Very intent, attentive.
    -समीहित a. much desired.
    - सरण N. of Śiva.
    -सह a.
    1 easy to be borne.
    -2 bearing or enduring well. (
    -हः) an epithet of Śiva.
    -सहाय a. having a good companion; प्रणेतुं शक्यते दण्डः सुसहायेन धीमता Ms.7.31.
    -साधित a. well trained or educated.
    -सार a. having good sap or essence.
    (-रः) 1 good sap, essence, or substance.
    -2 competence.
    -3 the red-flowering Kha- dira tree.
    -सारवत् n. crystal.
    -सिकता 1 good sand.
    -2 gravel.
    -3 sugar.
    -सुरप्रिया jasmine.
    -सेव्य a. to be well or easily followed (as a road).
    -सौभगम् con- jugal felicity.
    -स्थ a.
    1 well-suited, being in a good sense.
    -2 in health, healthy, faring well.
    -3 in good or prosperous circumstances, prosperous.
    -4 happy, fortunate. (
    -स्थम्) a happy state, well-being; प्रह्लाद सुस्थरूपोसि पश्यन् व्यसनमात्मनः Mb.12.222.12; सुस्थे को वा न पण्डितः H.3.114.
    -स्थित a. in the same sense as सुस्थ. (
    -तम्) a house with a gallery on all sides.
    -स्थितिः (also सुस्थता) f.
    1 good condition, well-being, welfare, happiness.
    -2 health, convalescence.
    -स्थिर a.
    1 stable.
    -2 resolute, cool.
    -स्नातः 1 one who bathes at the end of a sacrifice; L. D. B.
    -2 well purified by bathing.
    -स्मित a. pleasantly smiling. (
    -ता) a woman with a pleased or smiling countenance.
    -स्वपनः an epithet of Śiva.
    -स्वर a.
    1 melodious, harmonious.
    -2 loud. ˚यन्त्रकम् a kind of musical instrument; युता सुस्वरयन्त्रकैः Śukra.1.247.
    -हित a.
    1 very fit or suitable, appro- priate.
    -2 beneficial, salutary.
    -3 friendly, affection- ate.
    -4 satisfied; सहस्रनेत्रः सुहितत्वमाप न Rām. ch.2.64. (
    -ता) one of the seven tongues of fire.
    -हृद् a. having a kind heart, cordial, friendly, loving, affectionate; सुहृदः सुहृदो$न्यांश्च दुर्हृदश्चापि दुर्हृदः । सम्यक्प्रवृत्तान् पुरुषान्नसम्यगनुपश्यतः ॥ Mb.3.28.36. (-m.)
    1 a friend; सुहृदः पश्य वसन्त किं स्थितम् Ku.4.27; मन्दायन्ते न खलु सुहृदामभ्युपेतार्थकृत्याः Me.4.
    -2 an ally. ˚भेदः
    1 the separation of friends.
    -2 N. of the 2nd book of the हितोपदेश; मित्रलाभः सुहृद्भेदो विग्रहः संधिरेव च । पञ्चतन्त्रात्तथान्यस्माद् ग्रन्थादाकृष्य लिख्यते ॥ H. Pr.9. ˚वाक्यम् the counsel of a friend.
    -हृदः a friend.
    -हृदय a.
    1 good-hearted.
    -2 dear, affectionate, loving.

    Sanskrit-English dictionary > सु _su

  • 8 well

    1. n колодец
    2. n родник, ключ; источник

    wishing well — колодец или источник, где загадывают желания

    3. n водоём
    4. n минеральные воды
    5. n источник, кладезь
    6. n лестничная клетка; пролёт лестницы
    7. n шахта лифта
    8. n места адвокатов

    placed well — занял хорошее место; занятый хорошее место

    9. n горн. скважина
    10. n мор. кокпит
    11. n тех. отстойник, зумпф
    12. v книжн. подниматься
    13. v книжн. вскипать
    14. v книжн. бить ключом; хлынуть, брызнуть
    15. v книжн. переполняться; литься через край
    16. n добро; благо
    17. n собир. здоровые
    18. a обыкн. здоровый; выздоровевший

    to look well — хорошо выглядеть; иметь цветущий вид

    19. a хороший, в удовлетворительном состоянии

    all is well — всё в порядке, всё хорошо

    20. a зажиточный, состоятельный; процветающий

    be well off — быть зажиточным; быть в хорошем положении

    21. a удачный

    it was well for you that nobody saw you — тебе повезло, что тебя никто не видел

    22. a желательный, целесообразный

    it might be well for you to leave — возможно, вам следовало бы уехать

    23. adv хорошо, отлично; удачно; благополучно

    land that pays well — земля, которая приносит хороший доход

    24. adv положительно, благоприятно; одобрительно
    25. adv зажиточно
    26. adv значительно

    he must be well over fifty — ему, вероятно, далеко за пятьдесят

    well on in life — немолодой, пожилой

    I am well forward with my work — моя работа значительно продвинулась, я уже много сделал

    27. adv совершенно, полностью
    28. adv разумно, с полным основанием; справедливо
    29. adv тщательно
    30. adv очень, весьма
    31. adv вполне

    that is just as well — ну что ж, жалеть не стоит

    as well as — также; так же как; в дополнение; кроме того; не только … но и

    he can never let well alone — он всегда недоволен, он никогда не удовлетворён

    to turn out well — окончиться благополучно; оказаться к лучшему

    to go well together — подходить друг к другу; гармонировать

    well done ! — здорово!, хорошо!

    32. int ну!

    well, you of all people! — ну, уж от вас никак не ожидал!

    well, I declare! — ну, скажу я вам!; ну и ну!, нечего сказать!

    acreage per well — нефтеносная площадь, приходящаяся на одну скважину

    33. int итак

    well, then she said — итак, после этого она заявила

    Синонимический ряд:
    1. abundantly (adj.) abundantly; considerably; quite
    2. adeptly (adj.) adeptly; efficiently; skillfully
    3. adequately (adj.) adequately; favorably; properly
    4. fine (adj.) favorable; fine; good; satisfactory
    5. fitting (adj.) appropriate; befitting; fitting; proper; suitable
    6. healthy (adj.) fit; hale; hardy; healthy; hearty; right; robust; sane; sound; strong; trim; well-conditioned; well-liking; whole; wholesome
    7. prosperous (adj.) comfortable; easy; prosperous; substantial; well-fixed; well-heeled; well-to-do
    8. successful (adj.) fortunate; happy; lucky; providential; successful; well-off
    9. source (noun) derivation; fount; fountain; fountainhead; inception; mother; origin; provenance; provenience; root; rootage; rootstock; source; spring; wellhead; wellspring; whence
    10. course (verb) course; flow; gush; pour; rush; stream; surge
    11. issue (verb) issue; ooze; spurt; swell
    12. afond (other) abundantly; adequately; afond; altogether; amply; clear; completely; entirely; fully; perfectly; roundly; sufficiently; thoroughly; utterly; wholly
    13. appropriately (other) acceptably; appropriately; becomingly; fittingly; judiciously; politely; properly; reasonably; right; satisfactorily; suitably
    14. aright (other) accurately; aright; befittingly; correctly; decently; decorously; efficiently; fitly; justly; nicely; rightly; skillfully
    15. considerately (other) considerately; generously; heedfully; kindly; thoughtfully
    16. doubtlessly (other) doubtlessly; indeed; really; truly; undoubtedly
    17. easily (other) easily; effortlessly; facilely; freely; lightly; readily; smoothly
    18. excellently (other) commendably; excellently; meritoriously
    19. favorably (other) comfortably; favorably; fortunately; happily; prosperously; satisfyingly; successfully; swimmingly
    20. intimately (other) intimately; personally
    21. probably (other) as likely as not (colloquial); in all likelihood; like as not (colloquial); likely; probably
    22. proficiently (other) ably; adeptly; capably; deftly; dextrously; handily; proficiently; skilfully
    23. quite (other) by a long chalk (British, colloquial); by a long shot; by a long way; by far; considerably; fairly; far; far and away; quite; rather; significantly; somewhat
    Антонимический ряд:
    absorb; bad; ineptly; poorly; scarcely; sick; sickly

    English-Russian base dictionary > well

  • 9 FARA

    go
    * * *
    (fer; fór, fórum; farinn), v.
    1) to move, pass along, go;
    gekk hann hvargi sem hann fór, he walked wherever he went;
    fara heim (heiman), to go home (from home);
    fara á fund e-s to visit one;
    fjöld ek fór, I travelled much;
    hann sagði, hversu orð fóru með þeim, what words passed between them;
    absol., to go begging (ómagar, er þar eigu at fara í því þingi);
    2) with ‘ferð, leið’ or the like added in acc., gen., or dat.;
    fara leiðar sinnar, to go one’s way, proceed on one’s journey (= fara ferðar sinnar or ferða sinna, fara ferð sina, fara för sina, förum sínum);
    fara þessa ferð, to make this journey;
    fara fullum dagleiðum, to travel a full days journeys;
    fara stefnuför, to go a-summoning;
    fara bónorðsför, to go a-wooing;
    fara sigrför, to go on the path of victory, to triumph;
    fara góða för, to make a lucky journey;
    fig., fara ósigr, to be defeated;
    fara mikinn skaða, to suffer great damage;
    fara hneykju, skömm, to incur disgrace;
    fara erendleysu, to fail in one’s errand;
    with the road in acc. (fara fjöll ok dala);
    3) fara búðum, bygðum, vistum, to move, change one’s abode;
    fara eldi ok arni, to move one’s hearth and fire;
    4) fara einn saman, to go alone;
    fara eigi ein saman, to go with child (= fara með barni);
    5) with infin.;
    fara sofa, to go to sleep (allir menn vóru sofa farnir);
    fara vega, to go to fight;
    fara leita, to go seeking (var leita farit);
    6) with an a., etc.;
    fara villr, to go astray;
    fara haltr, to walk lame;
    fara vanstiltr, to go out of one’s mind;
    fara duldr e-s, to be unaware of;
    fara andvígr e-m, to give battle;
    fara leyniliga (leynt), to be kept secret;
    eigi má þetta svá fara, this cannot go on in that way;
    fjarri ferr þat, far from it, by no means;
    fór þat fjarri, at ek vilda, I was far from desiring it;
    7) to turn out, end;
    fór þat sem líkligt var, it turned out as was likely (viz. ended ill);
    svá fór, at, the end was, that;
    ef svá ferr sem ek get til, if it turns out as I guess;
    á sómu leið fór um aðra sendimenn, it went the same way with the other messengers;
    8) to fare well, ill;
    biðja e-n vel fara, to bid one farewell;
    9) to suit, fit, esp. of clothes, hair (ekki þykkir mér kyrtill þinn fara betr en stakkr minn; hárit fór vel);
    impers., fór illa á hestinum, it sat ill on the horse;
    10) impers., e-m ferr vel, illa, one behaves or acts well, ill;
    honum hafa öll málin verst farit, he has behaved worst in the whole matter;
    e-m ferr vinveittliga, one behaves in a friendly way;
    11) fara e-t höndum, to touch with the hands, esp. of a healing touch, = fara höndum um e-t (bið hann fara höndum meinit);
    fara land herskildi, brandi, to visit a land with ‘warshield’, with fire, to ravage or devastate it (gekk síðan á land upp með liði sínu ok fór alit herskildi);
    12) to overtake (Án hrísmagi var þeirra skjótastr ok gat farit sveininn);
    tunglit ferr sólina, the moon overtakes the sun;
    áðr hana Fenrir fari, before F. overtakes her;
    13) to ill-treat, treat cruelly;
    menn sá ek þá, er mjök höfðu hungri farit hörund, that had chastened their flesh with much fasting;
    14) to put an end to, destroy;
    fara sér (sjálfr), to kill oneself;
    fara lífi (fjörvi) e-s, to deprive one of life;
    þú hefir sigr vegit ok Fáfni (dat.) um farit, killed F.;
    15) to forfeit (fara löndum ok lausafé);
    16) refl., farast;
    17) with preps. and advs.:
    fara af klæðum, to take off one’s clothes;
    fara at e-m, to make an attack upon, to assault (eigi mundi í annat sinn vænna at fara at jarlinum);
    fara at e-u, to mind, pay heed to;
    ekki fer ek at, þótt þú hafir svelt þik til fjár (it does not matter to me, I do not care, though);
    to deal with a thing, proceed in a certain way;
    fara at lögum, úlögum, to proceed lawfully, unlawfully;
    fara mjúkliga at, to proceed gently;
    hér skulu við fara at með ráðum, act with, deliberation;
    impers. with dat., to do, behave;
    illa hefir mér at farit, I have done my business badly; to go in pusuit (search) of (víkingar nökkurir þeir sem fóru at féföngum);
    fara at fuglaveiðum, to go a-fowling;
    fara at fé, to tend sheep;
    fara á e-n, to come upon one;
    sigu saman augu, þá er dauðinn fór á, when death seized him;
    fara á hæl or hæli, to step back, retreat;
    fara eptir e-m, to follow one;
    fara eptir e-u, to go for, go to fetch (Snorri goði fór eptir líkinu; fara eptir vatni); to accommodate oneself to, conform to (engi vildi eptir öðrum fara);
    þau orð er eptir fara, the following words;
    fara fram, to go on, take place;
    ef eigi ferr gjald fram, if no payment takes place;
    veizlan ferr vel fram, the feast went on well;
    spyrr, hvat þar fœri fram, he asked, what was going on there;
    fara fram ráðum e-s, to follow one’s advice;
    allt mun þat sínu fram fara, it will take its own course;
    kváðu þat engu gegna ok fóru sínu fram, took their own way;
    segir honum, hversu þeir fóru fram, how they acted;
    fara e-t fram, to do., perform a thing;
    spyrr hann, hvat nú sé fram faranda, what is to be done;
    fara fyrir e-t, to pass for, be taken for (fari sá fyrir níðing, er);
    fara hjá sér, to be beside oneself;
    fara í e-t, to go into (fara í tunnu);
    fara í sæng, rekkju, to go to bed;
    fara í sess sinn, sæti sitt, to take one’s seat;
    fara í klæði, to put on clothes, dress;
    fara í vápn, brynju, to put on armour;
    fara í lag, to go right or straight again (þá fóru brýnn hans í lag);
    fara í vöxt, to increase;
    fara í þurð, to wane;
    fara í hernað, víking, to go a-freebooting;
    nú ferr í úvænt efni, now matters look hopeless;
    to happen, occur (alit þat, er í hafði farit um nóttina);
    fara með e-t, to wield handle, manage;
    fór Hroptr með Gungni, H. wielded (the spear) Gungnir;
    fara með goðorð, to hold a goðorð;
    fara með sök, to manage a lawsuit;
    to practice, deal in;
    fara með rán, to deal in robbery;
    fara með spott ok háð, to go scoffing and mocking;
    fara með galdra ok fjölkyngi, to practice sorcery;
    to deal with, treat, handle (þú munt bezt ok hógligast með hann fara);
    fara af hljóði með e-t, to keep matters secret;
    fara með e-m, to go with one, follow one (ek skal með yðr fara með allan minn styrk);
    fara með e-u, to do (so and so) with a thing, to deal with, manage;
    hvernig þeir skyldu fara með vápnum sínum, what they were to do with their weapons;
    sá maðr, er með arfinum ferr, who manages the inheritance;
    fara með málum sínum, to manage one’s case;
    fara vel með sínum háttum, to bear oneself well;
    undarliga fara munkar þessir með sér, these monks behave strangely;
    fara með barni, to go with child;
    impers., ferr með þeim heldr fáliga, they are on indifferent terms;
    fara ór landi, to leave the country;
    fara ór klæðum, fötum, to take off one’s clothes, undress;
    fara saman, to go together; to shake, shudder;
    fór en forna fold öll saman, shivered all through;
    to concur, agree (hversu má þat saman f);
    fara til svefns, to go to sleep (= fara at sofa);
    fara um e-t, to travel over (fara um fjall);
    fara höndum um e-n, to stroke or touch one with the hands (hann fór höndum um þá, er sjúkir vóru);
    fara mörgum orðum um e-t, to dilate upon a subject;
    fara myrkt um e-t, to keep a matter dark;
    fara undan, to excuse oneself (from doing a thing), to decline, refuse (hvat berr til, at þú ferr undan at gera mér veizluna);
    borð fara upp, the tables are removed;
    fara út, to go from Norway to Iceland; to come to a close, run out (fóru svá út þessir fimm vetr);
    fara útan, to go abroad (from Iceland);
    fara við e-n, to treat one, deal with one in a certain way;
    margs á, ek minnast, hve við mik fóruð, I have many things to remember of your dealings with me;
    fara yfir e-t, to go through;
    nú er yfir farit um landnám, now an account of the settlements has been given;
    skjótt yfir at fara, to be brief.
    * * *
    pret. fóra, 2nd pers. fórt, mod. fórst, pl. fóru; pres. ferr, 2nd pers. ferr, in mod. pronunciation ferð; pret. subj. færa; imperat. far and farðu (= far þú); sup. farit; part. farinn; with the suffixed neg. fór-a, Am. 45; farið-a ( depart not), Hkr. i. 115 MS. (in a verse). [In the Icel. scarcely any other verb is in so freq. use as fara, as it denotes any motion; not so in other Teut. idioms; in Ulf. faran is only used once, viz. Luke x. 7; Goth. farjan means to sail, and this seems to be the original sense of fara (vide far); A. S. faran; the Germ. fahren and Engl. fare are used in a limited sense; in the Engl. Bible this word never occurs (Cruden); Swed. fara; Dan. fare.]
    A. NEUT. to go, fare, travel, in the widest sense; gékk hann hvargi sem hann fór, he walked wherever he went, Hkr. i. 100; né ek flý þó ek ferr, I fly not though I fare, Edda (in a verse); létt er lauss at fara (a proverb), Sl. 37: the saying, verðr hverr með sjálfum sér lengst at fara, Gísl. 25; cp. ‘dass von sich selbst der Mensch nicht scheiden kann’ (Göthe’s Tasso), or the Lat. ‘patriae quis exul se quoque fugit?’ usually in the sense to go, to depart, heill þú farir, heill þú aptr komir, Vþm. 4; but also to come, far þú hingat til mín, come here, Nj. 2.
    2. to travel, go forth or through, pass, or the like; þú skalt fara í Kirkjubæ, Nj. 74; fara ór landi, to fare forth from one’s country, Fms. v. 24; kjóll ferr austan, Vsp. 51; Surtr ferr sunnan, 52; snjór var mikill, ok íllt at fara, and ill to pass, Fms. ix. 491; fóru þeir út eptir ánni, Eg. 81; siðan fór Egill fram með skóginum, 531; þeim sem hann vildi at færi … Njáll hét at fara, Nj. 49; fara munu vér, Eg. 579; Egill fór til þess er hann kom til Álfs. 577, Fms. xi. 122; fara þeir nú af melinum á sléttuna. Eg. 747; fara heiman, to fare forth from one’s home, K. Þ. K. 6; alls mik fara tíðir, Vþm. 1; fjölð ek fór, far I fared, i. e. travelled far, 3: the phrase, fara utan, to fare outwards, go abroad (from Iceland), passim; fara vestr um haf, to fare westward over the sea, i. e. to the British Isles, Hkr. i. 101; fara á fund e-s, to visit one, Ld. 62; fara at heimboði, to go to a feast, id.; fara fæti, to fare a-foot, go walking, Hkr.; absol. fara, to travel, beg, hence föru-maðr, a vagrant, beggar; in olden times the poor went their rounds from house to house within a certain district, cp. Grág. i. 85; ómagar er þar eigu at fara í því þingi eðr um þau þing, id.; ómagar skolu fara, 119; omegð þá er þar ferr, 296: in mod. usage, fara um and um-ferð, begging, going round.
    β. with prep.: fara at e-m, to make an inroad upon one, Nj. 93, 94, 102 (cp. at-för); fara á e-n, to mount, e. g. fara á bak, to mount on horseback; metaph., dauðinn fór á, death seized him, Fms. xi. 150; f. saman, to go together, Edda 121, Grág. ii. 256; f. saman also means to shudder. Germ. zusammenfahren, Hým. 24: metaph. to concur, agree, hversu má þat saman f., Nj. 192; þeim þótti þat mjök saman f., Fms. iv. 382; fara á hæl, or á hæli, to go a-heel, i. e. step back. retreat, xi. 278, Eg. 296; fara undan, metaph. to excuse oneself, refuse (v. undan), Nj. 23, Fms. x. 227; fara fyrir, to proceed; fara eptir, to follow.
    3. with ferð, leið or the like added, in acc. or gen. to go one’s way; fara leiðar sinnar, to proceed on one’s journey, Eg. 81, 477, Fms. i. 10, Grág. ii. 119; fara ferðar sinnar, or ferða sinna, id.. Eg. 180, Fms. iv. 125; fara derð sina, id.. Eg. 568; fara förum sínum, or för sinní, id., K. Þ. K. 80, 90; fara dagfari ok náttfari, to travel day and night, Fms. i. 203; fara fullum dagleiðum, to go full days-journeys, Grág. i. 91; or in a more special sense, fara þessa ferð, to make this journey, Fas. ii. 117; f. stefnu-för, to go a-summoning; f. bónorðs-för, to go a-courting, Nj. 148; f. sigr-för, to go on the way of victory, to triumph, Eg. 21; fara sendi-för, to go on a message, 540.
    β. in a metaph. sense; fara hneykju-för, to be shamefully beaten, Hrafn. 19 (MS.); fara ósigr, to be defeated, Eg. 287; fara mikinn skaða, to ‘fare’ (i. e. suffer) great damage, Karl. 43; fara því verrum förum, fara skömm, hneykju, erendleysu, úsæmð, to get the worst of it, Fms. viii. 125.
    4. with the road in acc.; hann fór Vánar-skarð, Landn. 226; f. sjó-veg, land-veg, K. Þ. K. 24; fór mörg lönd ok stórar merkr, Fas. ii. 540; fara sömu leið, Fms. i. 70; f. sama veg, Luke x. 31; f. fjöll ok dala, Barl. 104; fara út-leið, þjóð-leið, Fms. iv. 260; also, fara um veg, fara um fjall, to cross a fell, Hm. 3; fara liði, to march, Fms. i. 110.
    II. in a more indefinite sense, to go; fara búðum, bygðum, vistum, to move, change one’s abode, Ld. 56, Hkr. ii. 177, Nj. 151, Vigl. 30; fara búferla, to more one’s household, Grág. ii. 409; fara vöflunarförum, to go a-begging, i. 163, 294, ii. 482.
    2. the phrases, fara eldi ok arni, a law term, to move one’s hearth and fire. Grág. ii. 253; fara eldi um land, a heathen rite for taking possession of land, defined in Landn. 276. cp. Eb. 8, Landn. 189, 284.
    3. fara einn-saman, to be alone. Grág. ii. 9; the phrase, f. eigi einn-saman, to be not alone, i. e. with child, Fms. iii. 109; or, fór hón með svein þann, Bs. i. 437; cp. ganga með barni.
    4. adding an adj., to denote gait, pace, or the like; fara snúðigt, to stride haughtily, Nj. 100; fara mikinn, to rush on, 143; fara flatt, to fall flat, tumble, Bárð. 177; fara hægt, to walk slowly.
    β. fara til svefns, to go to sleep, Nj. 35; f. í sæti sitt, to go to one’s seat, 129; f. í sess, Vþm. 9; f. á bekk, 19; fara á sæng, to go to bed, N. G. L. i. 30; fara í rúmið, id. (mod.); fara í mannjöfnuð, Ísl. ii. 214; fara í lag, to be put straight, Eg. 306; fara í vöxt, to wax, increase, Fms. ix. 430, Al. 141; fara í þurð, to wane, Ld. 122, l. 1 (MS.); fara í úefni, to go to the wrong side, Sturl. iii. 210; fara at skakka, to be odd ( not even). Sturl. ii. 258; fara at sölum, to be put out for sale, Grág. ii. 204.
    5. fara at fuglum, to go a-fowling, Orkn. (in a verse); fara at fugla-veiðum, id., Bb. 3. 36; fara í hernað, í víking, to go a-freebooting, Fms. i. 33, Landn. 31; fara at fé, to watch sheep, Ld. 240; fara at fé-föngum, to go a-fetching booty, Fms. vii. 78.
    β. with infin., denoting one’s ‘doing’ or ‘being;’ fara sofa, to go to sleep, Eg. 377; fara vega, to go to fight, Vsp. 54, Gm. 23; fara at róa, Vígl. 22; fara leita, to go seeking, Fms. x. 240; fara að búa, to set up a household, Bb. 2. 6; fara að hátta, to go to bed.
    γ. akin to this is the mod. use of fara with an infin. following in the sense to begin, as in the East Angl. counties of Engl. it ‘fares’ to …, i. e. it begins, is likely to be or to do so and so; það fer að birta, það er farit að dimma, it ‘fares’ to grow dark; það fer að hvessa, it ‘fares’ to blow; fer að rigna, it ‘fares’ to rain. etc.:—no instance of this usage is recorded in old Icel., but the Engl. usage shews that it must be old.
    δ. with an adj. etc.; fara villr, to go astray, Sks. 565; fara haltr, to go lame, Fms. x. 420; fara vanstiltr, to go out of one’s mind, 264; fara hjá sér, to be beside oneself, Eb. 270; fara apr, to feel chilly, Fms. vi. 237 (in a verse); fara duldr e-s, to be unaware of, Skálda 187 (in a verse); fara andvígr e-m, to give battle, Stor. 8; fara leyniliga, to go secretly, be kept hidden, Nj. 49.
    6. to pass; fór sú skipan til Íslands, Fms. x. 23; fara þessi mál til þings, Nj. 100; hversu orð fóru með þeim, how words passed between them, 90; fóru þau orð um, the runner went abroad, Fms. i. 12; ferr orð er um munn líðr (a saying), iv. 279; þá fór ferligt úorðan, a bad report went abroad, Hom. 115.
    7. fara fram, to go on, take place; ferr þetta fram, Ld. 258; ef eigi ferr gjald fram, if no payment takes place, K. Þ. K. 64; ferr svá fram, and so things went on without a break, Nj. 11, Eg. 711; veizlan ferr vel fram, the feast went on well, Nj. 11, 51; spyrr hvat þar færi fram, he asked what there was going on. Band. 17; fór allt á sömu leið sem fyrr, it went on all the same as before, Fms. iv. 112; fara fram ráðum e-s, to follow one’s advice, Nj. 5, 66, Fms. vii. 318; allt mun þat sínu fram f., it will take its own course, Nj. 259; nú er því ferr fram um hríð, it went on so for a while, Fms. xi. 108; a law term, to be produced, gögn fara fram til varnar, Grág. i. 65; dómar fara út, the court is set (vide dómr), Grág., Nj., passim.
    8. borð fara upp brott, the tables are removed (vide borð), Eg. 247, 551; eigi má þetta svá f., this cannot go on in that way, Nj. 87; fjarri ferr þat, far from it, by no means, 134; fór þat fjarri at ek vilda, Ld. 12; fór þat ok svá til, and so if came to pass, Fms. x. 212.
    9. to turn out, end; hversu ætlar þú fara hesta-atið, Nj. 90; fór þat sem likligt var, it turned out as was likely (i. e. ended ill). Eg. 46; svá fór, at …, the end was, that …, Grett. 81 new Ed.; ef svá ferr sem ek get til, if it turns out as I guess, Dropl. 30, Vígl. 21; ef svá ferr sem mín orð horfa til, Fms. v. 24; ef svá ferr sem mik varir, if it comes to pass as it seems to me, vi. 350; svá fór um sjóferð þá, Bjarni 202; á sömu leið fór um aðra sendi-menn, Eg. 537; to depart, die, þar fór nýtr maðr, Fs. 39; fara danða-yrði, to pass the death-weird, to die, Ýt. 8.
    10. to fare well, ill, in addressing; fari þér vel, fare ye well, Nj. 7; biðja e-n vel fara, to bid one farewell, Eg. 22, Ld. 62; far heill ok sæll, Fms. vii. 197: in a bad sense, far þú nú þar, ill betide thee! Hbl. 60; far (impers.) manna armastr, Eg. 553; Jökull bað hann fara bræla armastan, Finnb. 306; fari þér í svá gramendr allir, Dropl. 23.
    11. fara í fat, í brynju (acc.), etc., to dress, undress; but fara ór fötum (dat.), to undress, Fms. x. 16, xi. 132, vii. 202, Nj. 143, Gh. 16, etc.
    III. metaph.,
    1. to suit, fit, esp. of clothes, hair, or the like; ekki þykkir mér kyrtill þinn fara betr en stakkr minn, Fas. ii. 343; hárið fór vel, Nj. 30; jarpr á hár ok fór vel hárit, Fms. ii. 7; gult hár sem silki ok fór fagrliga, vi. 438, Fs. 88; klæði sem bezt farandi, Eb. 256; var sú konan bezt f., the most graceful, lady-like, Ísl. ii. 438; fór ílla á hestinum, it sat ill on the horse, Bs. i. 712.
    2. impers. it goes so and so with one, i. e. one behaves so and so: e-m ferr vel, ílla, etc., one behaves well, ill, etc.; honum hafa öll málin verst farit, he has behaved worst in the whole matter, Nj. 210; bezta ferr þér, Fms. vii. 33; vel mun þér fara, Nj. 55; at honum fari vel, 64; þer hefir vel farit til mín, Finnb. 238; e-m ferr vinveittliga, one behaves in a friendly way, Nj. 217; ferr þér þá bezt jafnan ok höfðinglegast er mest liggr við, 228; mun honum nokkurn veg vel f., Hrafn. 10; údrengiliga hefir þér farit til vár, Ld. 48; ferr þér illa, Nj. 57; hversu Gunnari fór, how ( well) G. behaved, 119.
    3. fara at e-u, to deal with a thing (i. e. proceed) so and so; svá skal at sókn fara, thus is the pleading to be proceeded with, Grág. i. 323; svá skal at því f. at beiða …, 7; fara at lögum, or úlögum at e-u, to proceed lawfully or unlawfully, 126; hversu at skyldi f., how they were to proceed, Nj. 114; fara mjúklega at, to proceed gently, Fms. vii. 18; hér skulu vér f. at með ráðum, to act with deliberation, Eg. 582; Flosi fór at öngu óðara ( took matters calmly), en hann væri heima, Nj. 220.
    β. impers. with dat., to do, behave; ílla hefir mér at farit, I have done my business badly, Hrafn. 8; veit Guð hversu hverjum manni mun at f., Fms. x. 212: in mod. phrases, to become, ironically, þér ferr það, or þér ferst það, it becomes thee, i. e. ‘tis too bad of thee.
    γ. hví ferr konungrinn nú svá (viz. at), Fms. i. 35; er slíkt úsæmiliga farit, so shamefully done, Nj. 82; hér ferr vænt at, here things go merrily, 232; karlmannliga er farit, manfully done, 144.
    δ. to mind, care about; ekki ferr ek at, þótt þú hafir svelt þik til fjár, it does not matter to me, I do not care, though …, Nj. 18; ekki munu vit at því fara ( never mind that), segir Helgi, 133.
    ε. fara eptir, to be in proportion; hér eptir fór vöxtr ok afl, his strength and stature were in proportion, Clar.
    4. fara með e-t, to wield, handle, manage; fór Hroptr með Gungni, H. wielded Gungni ( the spear), Kormak; f. með Gríðar-völ, to wield the staff G., Þd. 9: as a law term, to wield, possess; fara með goðorð, to keep a goðorð, esp. during the session of parliament, Dropl. 8, Grág. and Nj. passim; fara með sök, to manage a lawsuit, Grág., Nj.; or, fara við sök, id., Nj. 86.
    β. metaph. to practise, deal in; fara með rán, to deal in robbing, Nj. 73; fara með spott ok háð, to go sporting and mocking, 66; f. með fals ok dár, Pass. 16. 5; fara með galdra ok fjölkyngi, K. Þ. K. 76; f. með hindr-vitni, Grett. 111; cp. the phrase, farðu ekki með það, don’t talk such nonsense.
    γ. to deal with, treat, handle; þú munt bezt ok hógligast með hann fara, thou wilt deal with him most kindly and most gently, Nj. 219; fara af hljóði með e-t, to keep matters secret, id.; Ingimundr fór vel með sögum (better than sögur, acc.), Ing. dealt well with stories, was a good historian. Sturl. i. 9.
    δ. with dat.; fara með e-u, to do so and so with a thing, manage it; hversu þeir skyldi fara með vápnum sínum, how they were to do with their weapons, Fms. ix. 509; sá maðr er með arfinum ferr, who manages the arfr, Grág. i. 217; ef þeir fara annan veg með því fé, 216; fara með málum sínum, to manage one’s case, 46; meðan hann ferr svá með sem mælt er, 93; Gunnarr fór með öllu ( acted in all) sem honum var ráð til kennt, Nj. 100; ef svá er með farit, Ld. 152; f. vel með sínum háttum, to bear oneself well, behave well, Eg. 65; Hrafn fór með sér vel, H. bore himself well, Fms. vi. 109; undarliga fara munkar þessir með sér, they behave strangely, 188; við förum kynlega með okkrum málum, Nj. 130; vant þyki mér með slíku at fara, difficult matters to have to do with, 75; f. málum á hendr e-m, to bring an action against one, Ld. 138; fara sókn ( to proceed) sem at þingadómi, Grág. i. 463; fara svá öllu máli um sem …, 40, ii. 348; fara með hlátri ok gapi, to go laughing and scoffing, Nj. 220; cp. β above.
    IV. fara um, yfir e-t, to pass over slightly; nú er yfir farit um landnám, shortly told, touched upon, Landn. 320; skjótt yfir at f., to be brief, 656 A. 12; fara myrkt um e-t, to mystify a thing, Ld. 322; fara mörgum orðum um e-t, to dilate upon a subject, Fbr. 124, Nj. 248, Fms. ix. 264.
    β. in the phrase, fara höndum um e-t, to go with the hands about a thing, to touch it, Germ. befühlen, esp. medic. of a healing touch; jafnan fengu menn heilsubót af handlögum hans, af því er hann fór höndum um þá er sjúkir vóru, Játv. 24; ok pá fór hann höndum um hann, Bs. i. 644; þá lét Arnoddr fara aðra höndina um hann, ok fann at hann var berfættr ok í línklæðum. Dropl. 30; cp. fóru hendr hvítar hennar um þessar görvar, Fas. i. 248 (in a verse): note the curious mod. phrase, það fer að fara um mig, I began to feel uneasy, as from a cold touch or the like.
    γ. impers. with dat.; eigi ferr þér nær Gunnari, en Merði mundi við þik, thou camest not nearer to G. than Mord would to thee, i. e. thou art just as far from being a match for G. as Mord is to thee, Nj. 37; þá ferr honum sem öðrum, it came to pass with him as with others, 172; þá mun mér first um fara, I shall fall much short of that, Fms. vi. 362; því betr er þeim ferr öllum verr at, the worse they fare the better I am pleased, Nj. 217.
    V. reflex., esp. of a journey, to fare well; fórsk þeim vel, they fared well, Eg. 392, Fms. xi. 22; honum fersk vel vegrinn, he proceeded well on his journey, ii. 81; hafði allt farizt vel at, all had fared well, they had had a prosperous journey, Íb. 10; fórsk þeim þá seint um daginn, they proceeded slowly, Eg. 544; mönnum fórsk eigi vel um fenit, Fms. vii. 149; hversu þeim hafði farizk, Nj. 90; at þeim færisk vel, Ísl. ii. 343, 208, v. l.: the phrase, hamri fórsk í hægri hönd, he grasped the hammer in his right hand, Bragi; farask lönd undir, to subdue lands, Hkr. i. 134, v. l. (in a verse).
    2. recipr., farask hjá, to go beside one another, miss one another, pass without meeting, Nj. 9; farask á mis, id., farask í móti, to march against one another, of two hosts; þat bar svá til at hvárigir vissu til annarra ok fórusk þó í móti, Fms. viii. 63, x. 46, Fas. ii. 515.
    VI. part.,
    1. act., koma farandi, to come of a sudden or by chance; þá kómu hjarðsveinar þar at farandi, some shepherds just came, Eg. 380; Moses kom farandi til fólksins, Sks. 574; koma inn farandi, 369, Fbr. 25.
    2. pass. farinn, in the phrase, á förnum vegi, on ‘wayfaring,’ i. e. in travelling, passing by; finna e-n á förnum vegi, Nj. 258, K. Þ. K. 6; kveðja fjárins á förnum vegi, Grág. i. 403; also, fara um farinn veg, to pass on one’s journey; of the sun. sól var skamt farin, the sun was little advanced, i. e. early in the morning, Fms. xi. 267, viii. 146; þá var dagr alljós ok sól farin, broad day and sun high in the sky, Eg. 219; also impers., sól (dat.) var skamt farit, Úlf. 4. 10: the phrase, aldri farinn, stricken in years, Sturl. i. 212; vel farinn í andliti, well-favoured, Ld. 274; vel at orði farinn, well spoken, eloquent, Fms. xi. 193; mod., vel orði, máli farinn, and so Ld. 122; gone, þar eru baugar farnir, Grág. ii. 172; þó fætrnir sé farnir, Fas. iii. 308.
    β. impers. in the phrase, e-m er þannig farit, one is so and so; veðri var þannig farit, at …, the winter was such, that …, Fms. xi. 34; veðri var svá farit at myrkt var um at litask, i. e. the weather was gloomy, Grett. 111; hversu landinu er farit, what is the condition of the country, Sks. 181; henni er þannig farit, at hón er mikil ey, löng …, ( the island) is so shapen, that it is large and long, Hkr. ii. 188; er eigi einn veg farit úgæfu okkari, our ill-luck is not of one piece, Nj. 183: metaph. of state, disposition, character, er hánum vel farit, he is a well-favoured man, 15; undarliga er yðr farit, ye are strange men, 154; honum var svá farit, at hann var vesal-menni, Boll. 352: adding the prepp. at, til, þeim var úlíkt farit at í mörgu, they were at variance in many respects, Hkr. iii. 97; nú er annan veg til farit, now matters are altered, Nj. 226; nú er svá til farit, at ek vil …, now the case is, that I wish …, Eg. 714; hér er þannig til farit, … at leiðin, 582; þar var þannig til farit, Fms. xi. 34. ☞ Hence comes the mod. form varið (v instead of f), which also occurs in MSS. of the 15th century—veðri var svá varit, Sd. 181; ér honum vel varið, Lv. 80, Ld. 266, v. l.; svá er til varið, Sks. 223, 224,—all of them paper MSS. The phrase, e-m er nær farit, one is pressed; svá var honum nær farit af öllu samt, vökum ok föstu, he was nearly overcome from want of sleep and fasting.
    B. TRANS.
    I. with acc.:
    1. to visit; fara land herskildi, brandi, etc., to visit a land with ‘war-shield,’ fire, etc., i. e. devastate it; gékk siðan á land upp með liði sínu, ok fór allt herskildi, Fms. i. 131; land þetta mundi herskildi farit, ok leggjask undir útlenda höfðingja, iv. 357; (hann) lét Halland farit brandi, vii. 4 (in a verse); hann fór lvist eldi, 41 (in a verse); hann hefir farit öll eylönd brandi, 46 (in a verse); fara hungri hörund, to emaciate the body, of an ascetic, Sl. 71.
    2. to overtake, with acc.; hann gat ekki farit hann, he could not overtake ( catch) him, 623. 17; tunglit ferr sólina, the moon overtakes the sun, Rb. 116; áðr hana Fenrir fari, before Fenrir overtakes her, Vþm. 46, 47; knegut oss fálur fara, ye witches cannot take us, Hkv. Hjörv. 13; hann gat farit fjóra menn af liði Steinólfs, ok drap þá alla, … hann gat farit þá hjá Steinólfsdal, Gullþ. 29; hann reið eptir þeim, ok gat farit þá út hjá Svelgsá, milli ok Hóla, Eb. 180; Án hrísmagi var þeirra skjótastr ok getr farit sveininn, Ld. 242; viku þeir þá enn undan sem skjótast svá at Danir gátu eigi farit þá, Fms. (Knytl. S.) xi. 377 (MS., in the Ed. wrongly altered to náð þeim); hérinn hljóp undan, ok gátu hundarnir ekki farit hann (Ed. fráit wrongly), Fas. iii. 374; ok renna allir eptir þeim manni er víg vakti, … ok verðr hann farinn, Gþl. 146: cp. the phrase, vera farinn, to dwell, live, to be found here and there; þótt hann sé firr um farinn, Hm. 33.
    II. with dat. to destroy, make to perish; f. sér, to make away with oneself; kona hans fór sér í dísar-sal, she killed herself, Fas. i. 527; hón varð stygg ok vildi fara sér, Landn. (Hb.) 55; ef þér gangit fyrir hamra ofan ok farit yðr sjálfir, Fms. viii. 53; hví ætla menn at hann mundi vilja f. sér sjálfr, iii. 59; fara lífi, fjörvi, öndu, id.; skal hann heldr eta, en fara öndu sinni, than starve oneself to death, K. Þ. K. 130; ok verðr þá þínu fjörvi um farit, Lv. 57, Ýt. 20, Fas. i. 426 (in a verse), cp. Hkv. Hjörv. 13; mínu fjörvi at fara, Fm. 5; þú hefir sigr vegit, ok Fáfni (dat.) um farit, 23; farit hafði hann allri ætt Geirmímis, Hkv. 1. 14; ok létu hans fjörvi farit, Sól. 22; hann hafði farit mörgum manni, O. H. L. 11.
    β. to forfeit; fara sýknu sinni, Grág. i. 98; fara löndum ok lausafé, ii. 167.
    2. reflex. to perish (but esp. freq. in the sense to be drowned, perish in the sea); farask af sulti, to die of hunger, Fms. ii. 226; fellr fjöldi manns í díkit ok farask þar, v. 281; fórusk sex hundruð Vinda skipa, xi. 369; alls fórusk níu menn, Ísl. ii. 385; mun heimr farask, Eluc. 43; þá er himin ok jörð hefir farisk, Edda 12; farask af hita, mæði, Fms. ix. 47; fórsk þar byrðingrinn, 307; hvar þess er menn farask, Grág. i. 219; heldr enn at fólk Guðs farisk af mínum völdum, Sks. 732: of cattle, ef fé hins hefir troðisk eðr farisk á þá lund sem nú var tínt, Grág. ii. 286.
    β. metaph., fersk nú vinátta ykkur, your friendship is done with, Band. 12.
    γ. the phrase, farask fyrir, to come to naught, Nj. 131; at síðr mun fyrir farask nokkut stórræði, Ísl. ii. 340; en fyrir fórusk málagjöldin af konungi, the payment never took place, Fms. v. 278; lét ek þetta verk fyrir farask, vii. 158; þá mun þat fyrir farask, Fs. 20; en fyrir fórsk þat þó þau misseri, Sd. 150: in mod. usage (N. T.), to perish.
    δ. in act. rarely, and perhaps only a misspelling: frá því er féit fór (fórsk better), K. Þ. K. 132; fóru (better fórusk, were drowned) margir Íslenzkir menn, Bs. i. 436.
    3. part. farinn, as adj. gone, undone; nú eru vér farnir, nema …, Lv. 83; hans tafl var mjök svá farit, his game was almost lost, Fas. i. 523; þá er farnir vóru forstöðumenn Tróju, when the defenders of Troy were dead and gone, Ver. 36; tungl farit, a ‘dead moon,’ i. e. new moon, Rb. 34; farinn af sulti ok mæði, Fms. viii. 53; farinn at e-u, ruined in a thing, having lost it; farnir at hamingju, luckless, iv. 73; f. at vistum, xi. 33; f. at lausa-fé;. iii. 117: in some cases uncertain whether the participle does not belong to A.

    Íslensk-ensk orðabók > FARA

  • 10 année

    année [ane]
    feminine noun
    de première/deuxième année (School, university) first-/second-year
    * * *
    ane

    en début/fin d'année — early/late in the year

    Phrasal Verbs:
    * * *
    ane nf
    * * *
    annéeLa mesure du temps nf year; l'année en cours this year, the current year; en quelle année le disque est-il sorti? what year was the album released?; année de naissance year of birth; il y a des années que je ne l'ai pas vue I haven't seen her for years; avec les années over the years; d'année en année year by year; d'une année à l'autre from one year to the next; l'année 1962 the year 1962; l'année Mozart the Mozart year; ces dix dernières années over the last ten years; il a fait une année de droit he has done one year of law; dans le courant de l'année in the course of the year; souhaiter la bonne année à qn to wish sb a happy new year; tout le long de l'année throughout the year; en quelques années within the space of a few years; dans quelques années in a few years; au début/à la fin de l'année at the beginning/at the end of the year; en début/fin d'année early/late in the year; (dans) les années 80 (in) the eighties; abonnement/location à l'année annual subscription/rent; il est décédé dans sa soixante-neuvième année he died in his sixty-ninth year.
    année bissextile leap year; année civile calendar year; année financière financial year GB, fiscal year US; année fiscale tax year; année de référence base year; année sabbatique sabbatical year; prendre une année sabbatique to take a one-year sabbatical; année sainte Holy Year; année scolaire school year; année séculaire last year of the century; année sidérale sidereal year; année solaire solar year; année tropique tropical year; année universitaire academic year; les Années folles the Roaring Twenties.
    Année scolaire School holidays are fixed nationally, and an académie falls into one of three zones so that the starts and ends of holidays are staggered. The year lasts from early September to late June, and main breaks occur in early November (Toussaint), at Christmas and New Year, in February and Spring.
    [ane] nom féminin
    1. [division du calendrier] year
    année civile calendar ou civil year
    2. [date] year
    année de fabrication date ou year of construction
    3. [durée] year
    tout au long de l'année, toute l'année all year long ou round
    l'année scolaire/universitaire/judiciaire the school/academic/judicial year
    l'année fiscale the tax year, the fiscal year (US)
    années de vaches maigres/grasses (familier) lean/prosperous years
    4. [célébration]
    5. [nouvel an]
    carte/souhaits de bonne année New Year card/wishes
    ————————
    années nom féminin pluriel
    les années 60/70 the sixties/seventies
    ————————
    à l'année locution adverbiale
    [louer, payer] annually, on a yearly basis

    Dictionnaire Français-Anglais > année

  • 11 successful

    successful [səkˈsesfʊl]
       a. couronné de succès ; [candidate in exam] reçu ; [election candidate] victorieux ; [marriage] heureux
    on successful completion of [+ course] après avoir été reçu à l'issue de ; [+ deal] après avoir conclu
    to be successful in or at doing sth réussir à faire qch
    to be successful in sth (attempt, mission, exam) réussir qch
       b. ( = prosperous) [businessman, company] prospère ; [doctor, lawyer, academic] réputé ; [writer, painter, book, film] à succès ; [career] brillant
    * * *
    [sək'sesfl]
    1) ( effective) [attempt, operation, partnership] réussi; [plan, campaign] couronné de succès; [treatment, policy] efficace

    to be successful in ou at doing — réussir à faire

    2) [film, writer] ( profitable) à succès; ( well regarded) apprécié; [businessman, company] prospère; [career] brillant
    3) [candidate, outcome] heureux/-euse; [applicant] retenu; [team, contestant] victorieux/-ieuse

    English-French dictionary > successful

  • 12 policy

    •• policy, politics, politician

    •• Policy 1. plan of action, statement of aims and ideals, especially one made by a government, political party, business company, etc. 2. wise, sensible conduct; art of government.
    •• Politics the science or art of government; political views, affairs, questions, etc.
    •• Politician person taking part in politics or much interested in politics; (in a sense) person who follows politics as a career, regardless of principle (A.S. Hornby).
    •• Государственный секретарь Джордж Шульц любил поговорить о разнице между policy и politics. Я, говорил он, старался не втягиваться в politics, а все внимание сосредоточивал на policy, на policy-making. В этом высказывании сконцентрировано различие между этими двумя понятиями, которое часто упускают из виду. Politics – это политическая борьба (не всегда в отрицательном значении; когда из контекста ясно, что значение именно отрицательное, можно переводить политиканство), а policy – это политическая линия, политическая стратегия. Policy statement – не просто политическое, а программное, принципиальное заявление: When Clinton told a discussion group in Shanghai, “Everyone understands that there is a new China emerging in the world that is more prosperous, more open and more dynamic,”... he was not simply making an observation but something tantamount to policy statement. Стоит обратить внимание на словосочетание public policy, которое ближе всего к русскому политика в значении процесс решения главных вопросов жизни государства и общества. Пример из Washington Post: Mr. Kudlow appears to make his mark on public policy. Из Wall Street Journal: Mr. Doron is director of a public policy think tank located near Jerusalem. – Г-н Дорон является руководителем центра исследования политических проблем (или просто политики).
    •• Нередко по смыслу politics относится к внутриполитической сфере. Характерный пример: From Shylock to Scrooge and now to George Soros, it has always been only too easy to cast the man with the moneybags as the villain. And it’s happening again as the countries in Southeast Asia search for a scapegoat for the financial crises that have beset them in recent weeks. [...] All these wild charges, of course, may make good politics (International Herald Tribune). – ...Конечно, на всех этих скандальных обвинениях можно набрать политические очки (или очки во внутриполитической борьбе).
    •• Аналогичный пример: Many if not most citizens of Taiwan no longer believe in reunion with the mainland and are eager for international recognition in their own right. Taiwan’s politics cater to this popular view (Don Oberdorfer). Здесь возможен такой перевод – разумеется, чисто контекстуальный: Тайваньские политики отражают это широко распространенное мнение. Politics может иметь и сильный отрицательный оттенок. Словарь Safire’s Political Dictionary дает следующее определение выражения playing politics: placing partisan gain above the public interest, т.е. ставить узкопартийные интересы выше интересов общества.
    •• Не всегда легко поддается переводу словосочетание the politics of. Вот перевод подзаголовка статьи о политической ситуации на Украине: Политика президентских выборов. Совершенно непонятно, о чем тут речь. Из текста же ясно, что в этом разделе говорится о влиянии будущих президентских выборов на политическую ситуацию, политическую борьбу. Лучше было перевести Президентские выборы и политическая борьба.
    •• Выражение из другого смыслового ряда – office politics. Смысл его – то, что у нас принято называть служебными интригами, подсиживанием. Иногда оно близко по значению к turf (или territorial) battles – ведомственные, бюрократические игры, внутри- или межведомственная борьба (войны).
    •• Не всем известно, что значит слово politic (у него есть еще антоним impolitic). Словари дают значение (политически) выгодный, благоразумный, дальновидный, дипломатичный. В следующем примере из журнала Fortune, скорее всего – осторожный: When Reilly called Tom Florio and Tina Brown for comment, on the record both were politic but behind the scenes they were livid. (Здесь слово livid – синоним mad – вне себя от ярости.)
    •• Теперь обратим внимание на значение слова policy, не всегда отражаемое словарями и близкое к русскому твердое правило. Вот два примера из одного номера журнала «Ньюсуик»:
    •• 1. A new policy [of a television network] prohibits paying “criminals, convicts or miscreants.”
    •• 2. HIID [Harvard Institute for International Development] policy does not allow its employees to invest in the countries they counsel.
    •• Слово politician по-английски – нечто среднее между русскими политик и политикан. Контекст, как правило, позволяет без особого труда решить, какое из этих русских слов подходит лучше. Труднее правильно перевести русское политик. Почти всегда подходит policy-maker, иногда – political leader. Нейтральный, хотя и слишком сухой вариант – political figure. А как же перевести слово политикан? Иногда вполне подойдет politician или petty politician или just a politician. Ну, если нужен «колорит», можно попробовать politico или pol: Washington politicos can’t wait to start slugging (International Herald Tribune). – Вашингтонские политиканы рвутся в драку.
    •• Политические термины, словосочетания, поговорки широко распространены в речи американцев, особенно образованных и следящих за средствами информации, значительное место в которых занимает политика в ее разных ипостасях. Вот несколько словосочетаний со словом political:
    •• political animal«политическое животное», т.е. человек (как правило, политик) с сильно развитыми политическими инстинктами. Кстати, еще Аристотель в своем трактате «Политика» писал: «Человек по природе своей – животное политическое»;
    •• political capital см. также political mileageполитический капитал, выигрыш, «навар». Употребляется обычно с негативным оттенком;
    •• political correctness – понятие политической корректности в последние годы получило распространение и у нас. Поэтому объяснять его нет особой необходимости. Важнее знать, чего не следует говорить (или как не следует выражаться), чтобы не выйти за рамки политически приемлемого в данном обществе. Так, в Великобритании, во всяком случае до недавнего времени, было не принято негативно высказываться о королеве. В Соединенных Штатах давно уже нельзя говорить Negro (раньше говорили и писали black, а теперь не очень корректно и это, сами чернокожие американцы (и многие белые) предпочитают African-American). В качестве общего принципа политической корректности можно сказать так: нужно избегать любых слов и высказываний, которые могут задеть то или иное более или менее организованное меньшинство (за исключением явно экстремистских) – политическое, расовое, сексуальное. Бывшие граждане СССР обычно относятся к политкорректности резко отрицательно, что может быть отчасти реакцией на многолетнюю жизнь в условиях жесткой политической регламентированности. Лучше, однако, не читать по этому поводу нотаций американцам. У истоков Соединенных Штатов стояло религиозное меньшинство (пуритане с корабля «Мэйфлауэр»), и сейчас Америка нередко предстает как огромное «сообщество меньшинств»;
    •• political football объект политических игр. Уильям Сэфайр приводит пример из выступления бывшего президента США Гарри Трумена, обвинившего Дуайта Эйзенхауэра в том, что тот “used our foreign policy as a political football.” Еще одно интересное и малоизвестное значение слова football - «ядерный чемоданчик» – но не в значении миниатюрное ядерное устройство. Определение находим у Сэфайра – the small, thirty-pound metal suitcase containing codes that can launch a nuclear attack. It is carried by a military aide to the President and follows the chief executive wherever he goes;
    •• political mileage – то же самое, что political capital, но с меньшим негативным оттенком.
    •• Несколько выражений политического происхождения вошли в повседневный обиход и стали «повсеместно понятными» (generally understood). В некоторых случаях за ними закрепились и русские эквиваленты, не всегда, впрочем, самые удачные. Так, перевод рузвельтовского New Deal как Новый курс, на мой взгляд не идеален. Франклин Рузвельт в данном случае взял за основу Square Deal своего предшественника и родственника Теодора Рузвельта, который имел в виду не просто некий политический или экономический курс, а нечто большее, о чем свидетельствует следующая цитата: We demand that big business give people a square deal. Речь, как видим, идет скорее о «справедливой сделке», справедливом отношении большого бизнеса («олигархов», как у нас сказали бы сейчас) к большинству населения. Соответственно и Ф.Рузвельт, как явствует из его выступлений, имел в виду своего рода «новый общественный договор» между бизнесом и обществом. Разумеется, перевод Новый курс устоялся и изменению не подлежит, но не вредно знать, что стоит за рузвельтовским лозунгом (почти «новый строй»!). От Ф.Рузвельта остались и fireside chats (радио)беседы у камина – выступления президента по радио с доступным для каждого разъяснением важных вопросов политики и экономики. (Рузвельт использовал этот инструмент очень эффективно, а вот попытки использовать его в другое время и в другой стране выглядели, пожалуй, комично.) Также от Рузвельта остались и Four Freedomsfreedom of speech and expression, freedom to worship God, freedom from want (свобода от нужды) и freedom from fear ( свобода от страха, причем из знаменитой речи Рузвельта 6 января 1941 года ясно, что под этим он имел в виду далеко идущий процесс разоружения).
    •• Знаменитое высказывание Теодора Рузвельта Speak softly and always carry a big stick (говори тихо, но всегда имей с собой большую дубинку) известно у нас в основном в «антиимпериалистической» интерпретации («политика большой дубинки»).
    •• Несколько широко известных словесных шедевров принадлежит Гарри Трумену, например, знаменитое The buck stops here. Табличка с этим лозунгом стояла у него на письменном столе, и означала примерно следующее: «бюрократические игры кончаются здесь». Выражение to pass the buck, от которого происходит труменовский лозунг, означает спихивать на кого-либо решение (ответственность) в важном вопросе (у нас существует не очень распространенное, но яркое словечко спихотехника). Трумен ввел в обиход поговорку If you can’t stand the heat, get out of the kitchen, означающую, что политика – дело жестокое, но приходится терпеть. Если жарко – уходи, никто не держит.
    •• Джон Кеннеди – автор «экономического афоризма» A rising tide lifts all the boats. – Прилив поднимает все лодки, т.е. общий подъем экономики выгоден всем – и богатым, и бедным. Он же в своей инаугурационной речи сказал запомнившиеся американцам слова: Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country. – Не спрашивай, что может сделать для тебя твоя страна, – лучше спроси, что ты можешь для нее сделать.
    •• Любой образованный англичанин или американец, услышав Power corrupts, продолжит: absolute power corrupts absolutely (хотя не все знают, что это высказывание принадлежит английскому историку лорду Эктону – Lord Acton, 1834–1902; кстати, у него Power tends to corrupt – по-моему, точнее). Власть развращает, а безграничная власть развращает безгранично.
    •• Еще несколько политических поговорок, вошедших в обиходную речь:
    •• You scratch my back, I’ll scratch yours. – Услуга за услугу;
    •• You can’t fight City Hall ≈ Плетью обуха не перешибешь;
    •• How you stand depends on where you sit ≈ Где сидишь (т.е. какую должность занимаешь), на том и стоишь (такова и твоя позиция).
    •• Интересное «политическое словосочетание» – вопрос Will it play in Peoria? означает Поймут ли нас в глубинке? Оно появилось во времена президента Никсона, и небольшой (хотя и не самый маленький) город Пеория в штате Иллинойс предстает здесь как символ провинциальности. Джимми Картер не оставил после себя ярких фразеологизмов, зато один из членов его кабинета, земляк президента из штата Джорджия Берт Лэнс прославился фразой: If it ain’t broke, don’t fix it. – Что не сломалось, не чини.
    •• Список фразеологизмов и словосочетаний, политических по происхождению или основной сфере употребления, можно продолжать долго. Ограничусь несколькими, отобранными без особой системы:
    •• bully pulpit – Теодор Рузвельт считал, что президентский пост дает возможность его обладателю быть «отцом нации», нравственным лидером и вдохновителем ее побед. Bully pulpit – «трибуна президента», с которой он проповедует нации;
    •• gut issue«нутряной вопрос». Так говорят о проблеме, нередко надуманной, которая вызывает у избирателей чисто эмоциональную реакцию, «задевает душу», заставляет «голосовать сердцем» (у американцев, как видим, кишечником);
    •• heartbeat away from the presidencyможет быть, не сегодня-завтра президент. Эта фраза является своего рода напоминанием о том, что к выбору (и голосованию за) вице-президента надо подходить со всей ответственностью – случись что с президентом, и, казалось бы, малозначительный (что характерно для большинства администраций) человек становится национальным лидером;
    •• high road... low road – эта фраза стала популярной во время президентской кампании 1948 года, когда республиканский кандидат (и фаворит предвыборной гонки) Томас Дьюи заявил, что не будет отвечать на «удары ниже пояса», к которым прибегал Трумен (как ни странно, тогдашний президент считался underdog, т.е. аутсайдером). To take the high road можно перевести проявить разборчивость в средствах, не прибегать к неэтичным приемам. To take the low road – пойти на все ради победы, бить ниже пояса;
    •• hit listсписок подлежащих (политической) ликвидации. Хотя на Западе уже давно политических противников не ликвидируют физически, словосочетания с hit распространены очень широко ( hit job или hatchet job – заказной «компромат», (political) hitman – поставщик компромата и т.д.);
    •• press the flesh жать руку. «Контакт с народом» – как ни странно, любимое занятие политических деятелей, в чем мне приходилось не раз убеждаться (они действительно получают удовольствие от контакта с незнакомыми людьми);
    •• smoke-filled roomsпрокуренные комнаты. Символизирует келейный характер решений, принимаемых политическими боссами за закрытыми дверями;
    •• smoking gunнеопровержимая улика. Это выражение было в ходу во время уотергейтской эпопеи – у ее участников были разные мнения о том, есть ли такие улики против президента Никсона. На сегодняшний день об этом, пожалуй, можно сказать: This is a moot question. См. статью moot.
    •• * Английский язык – особенно его американский вариант – возможно, уникален в проведении резкой черты между politics и policy. Различия между ними довольно подробно, хотя и неполно, описаны в «Моем несистематическом словаре», но в данном случае речь не о них, а о том, что и сами американцы, видимо, чувствуют, что в реальной жизни это единый организм. Наверное, не случайно политический раздел в газете Wall Street Journal называется Policy and Politics. A вот цитата из New York Times:
    •• Good, artful writing, writing with voice and style, turns up in lots of places: in memoirs, in books about history and science, and sometimes even in books about politics and policy.
    •• Самый естественный – и абсолютно правильный – перевод здесь: ... и иногда даже в книгах о политике. (Потому что в русском понимании выработка политического курса, сам этот курс и политическая борьба отделяются друг от друга только по необходимости, а не «по умолчанию».)
    •• К этой же теме: интересная трансформация происходит со словосочетанием political strategist. Если раньше его значение было близко к тому, как мы понимаем его русский аналог политический стратег (есть, например, книга, Gandhi as a Political Strategist), то сейчас это выражение употребляется в США в сочетании с такими именами, как Karl Rove, Donna Brazile, James Carville, Dick Morris (это подтверждает и поиск в гугле), – это те, кого у нас принято называть политтехнологами. (См. также в статье технология, техногенный в русской части словаря.)

    English-Russian nonsystematic dictionary > policy

  • 13 politician

    •• policy, politics, politician

    •• Policy 1. plan of action, statement of aims and ideals, especially one made by a government, political party, business company, etc. 2. wise, sensible conduct; art of government.
    •• Politics the science or art of government; political views, affairs, questions, etc.
    •• Politician person taking part in politics or much interested in politics; (in a sense) person who follows politics as a career, regardless of principle (A.S. Hornby).
    •• Государственный секретарь Джордж Шульц любил поговорить о разнице между policy и politics. Я, говорил он, старался не втягиваться в politics, а все внимание сосредоточивал на policy, на policy-making. В этом высказывании сконцентрировано различие между этими двумя понятиями, которое часто упускают из виду. Politics – это политическая борьба (не всегда в отрицательном значении; когда из контекста ясно, что значение именно отрицательное, можно переводить политиканство), а policy – это политическая линия, политическая стратегия. Policy statement – не просто политическое, а программное, принципиальное заявление: When Clinton told a discussion group in Shanghai, “Everyone understands that there is a new China emerging in the world that is more prosperous, more open and more dynamic,”... he was not simply making an observation but something tantamount to policy statement. Стоит обратить внимание на словосочетание public policy, которое ближе всего к русскому политика в значении процесс решения главных вопросов жизни государства и общества. Пример из Washington Post: Mr. Kudlow appears to make his mark on public policy. Из Wall Street Journal: Mr. Doron is director of a public policy think tank located near Jerusalem. – Г-н Дорон является руководителем центра исследования политических проблем (или просто политики).
    •• Нередко по смыслу politics относится к внутриполитической сфере. Характерный пример: From Shylock to Scrooge and now to George Soros, it has always been only too easy to cast the man with the moneybags as the villain. And it’s happening again as the countries in Southeast Asia search for a scapegoat for the financial crises that have beset them in recent weeks. [...] All these wild charges, of course, may make good politics (International Herald Tribune). – ...Конечно, на всех этих скандальных обвинениях можно набрать политические очки (или очки во внутриполитической борьбе).
    •• Аналогичный пример: Many if not most citizens of Taiwan no longer believe in reunion with the mainland and are eager for international recognition in their own right. Taiwan’s politics cater to this popular view (Don Oberdorfer). Здесь возможен такой перевод – разумеется, чисто контекстуальный: Тайваньские политики отражают это широко распространенное мнение. Politics может иметь и сильный отрицательный оттенок. Словарь Safire’s Political Dictionary дает следующее определение выражения playing politics: placing partisan gain above the public interest, т.е. ставить узкопартийные интересы выше интересов общества.
    •• Не всегда легко поддается переводу словосочетание the politics of. Вот перевод подзаголовка статьи о политической ситуации на Украине: Политика президентских выборов. Совершенно непонятно, о чем тут речь. Из текста же ясно, что в этом разделе говорится о влиянии будущих президентских выборов на политическую ситуацию, политическую борьбу. Лучше было перевести Президентские выборы и политическая борьба.
    •• Выражение из другого смыслового ряда – office politics. Смысл его – то, что у нас принято называть служебными интригами, подсиживанием. Иногда оно близко по значению к turf (или territorial) battles – ведомственные, бюрократические игры, внутри- или межведомственная борьба (войны).
    •• Не всем известно, что значит слово politic (у него есть еще антоним impolitic). Словари дают значение (политически) выгодный, благоразумный, дальновидный, дипломатичный. В следующем примере из журнала Fortune, скорее всего – осторожный: When Reilly called Tom Florio and Tina Brown for comment, on the record both were politic but behind the scenes they were livid. (Здесь слово livid – синоним mad – вне себя от ярости.)
    •• Теперь обратим внимание на значение слова policy, не всегда отражаемое словарями и близкое к русскому твердое правило. Вот два примера из одного номера журнала «Ньюсуик»:
    •• 1. A new policy [of a television network] prohibits paying “criminals, convicts or miscreants.”
    •• 2. HIID [Harvard Institute for International Development] policy does not allow its employees to invest in the countries they counsel.
    •• Слово politician по-английски – нечто среднее между русскими политик и политикан. Контекст, как правило, позволяет без особого труда решить, какое из этих русских слов подходит лучше. Труднее правильно перевести русское политик. Почти всегда подходит policy-maker, иногда – political leader. Нейтральный, хотя и слишком сухой вариант – political figure. А как же перевести слово политикан? Иногда вполне подойдет politician или petty politician или just a politician. Ну, если нужен «колорит», можно попробовать politico или pol: Washington politicos can’t wait to start slugging (International Herald Tribune). – Вашингтонские политиканы рвутся в драку.
    •• Политические термины, словосочетания, поговорки широко распространены в речи американцев, особенно образованных и следящих за средствами информации, значительное место в которых занимает политика в ее разных ипостасях. Вот несколько словосочетаний со словом political:
    •• political animal«политическое животное», т.е. человек (как правило, политик) с сильно развитыми политическими инстинктами. Кстати, еще Аристотель в своем трактате «Политика» писал: «Человек по природе своей – животное политическое»;
    •• political capital см. также political mileageполитический капитал, выигрыш, «навар». Употребляется обычно с негативным оттенком;
    •• political correctness – понятие политической корректности в последние годы получило распространение и у нас. Поэтому объяснять его нет особой необходимости. Важнее знать, чего не следует говорить (или как не следует выражаться), чтобы не выйти за рамки политически приемлемого в данном обществе. Так, в Великобритании, во всяком случае до недавнего времени, было не принято негативно высказываться о королеве. В Соединенных Штатах давно уже нельзя говорить Negro (раньше говорили и писали black, а теперь не очень корректно и это, сами чернокожие американцы (и многие белые) предпочитают African-American). В качестве общего принципа политической корректности можно сказать так: нужно избегать любых слов и высказываний, которые могут задеть то или иное более или менее организованное меньшинство (за исключением явно экстремистских) – политическое, расовое, сексуальное. Бывшие граждане СССР обычно относятся к политкорректности резко отрицательно, что может быть отчасти реакцией на многолетнюю жизнь в условиях жесткой политической регламентированности. Лучше, однако, не читать по этому поводу нотаций американцам. У истоков Соединенных Штатов стояло религиозное меньшинство (пуритане с корабля «Мэйфлауэр»), и сейчас Америка нередко предстает как огромное «сообщество меньшинств»;
    •• political football объект политических игр. Уильям Сэфайр приводит пример из выступления бывшего президента США Гарри Трумена, обвинившего Дуайта Эйзенхауэра в том, что тот “used our foreign policy as a political football.” Еще одно интересное и малоизвестное значение слова football - «ядерный чемоданчик» – но не в значении миниатюрное ядерное устройство. Определение находим у Сэфайра – the small, thirty-pound metal suitcase containing codes that can launch a nuclear attack. It is carried by a military aide to the President and follows the chief executive wherever he goes;
    •• political mileage – то же самое, что political capital, но с меньшим негативным оттенком.
    •• Несколько выражений политического происхождения вошли в повседневный обиход и стали «повсеместно понятными» (generally understood). В некоторых случаях за ними закрепились и русские эквиваленты, не всегда, впрочем, самые удачные. Так, перевод рузвельтовского New Deal как Новый курс, на мой взгляд не идеален. Франклин Рузвельт в данном случае взял за основу Square Deal своего предшественника и родственника Теодора Рузвельта, который имел в виду не просто некий политический или экономический курс, а нечто большее, о чем свидетельствует следующая цитата: We demand that big business give people a square deal. Речь, как видим, идет скорее о «справедливой сделке», справедливом отношении большого бизнеса («олигархов», как у нас сказали бы сейчас) к большинству населения. Соответственно и Ф.Рузвельт, как явствует из его выступлений, имел в виду своего рода «новый общественный договор» между бизнесом и обществом. Разумеется, перевод Новый курс устоялся и изменению не подлежит, но не вредно знать, что стоит за рузвельтовским лозунгом (почти «новый строй»!). От Ф.Рузвельта остались и fireside chats (радио)беседы у камина – выступления президента по радио с доступным для каждого разъяснением важных вопросов политики и экономики. (Рузвельт использовал этот инструмент очень эффективно, а вот попытки использовать его в другое время и в другой стране выглядели, пожалуй, комично.) Также от Рузвельта остались и Four Freedomsfreedom of speech and expression, freedom to worship God, freedom from want (свобода от нужды) и freedom from fear ( свобода от страха, причем из знаменитой речи Рузвельта 6 января 1941 года ясно, что под этим он имел в виду далеко идущий процесс разоружения).
    •• Знаменитое высказывание Теодора Рузвельта Speak softly and always carry a big stick (говори тихо, но всегда имей с собой большую дубинку) известно у нас в основном в «антиимпериалистической» интерпретации («политика большой дубинки»).
    •• Несколько широко известных словесных шедевров принадлежит Гарри Трумену, например, знаменитое The buck stops here. Табличка с этим лозунгом стояла у него на письменном столе, и означала примерно следующее: «бюрократические игры кончаются здесь». Выражение to pass the buck, от которого происходит труменовский лозунг, означает спихивать на кого-либо решение (ответственность) в важном вопросе (у нас существует не очень распространенное, но яркое словечко спихотехника). Трумен ввел в обиход поговорку If you can’t stand the heat, get out of the kitchen, означающую, что политика – дело жестокое, но приходится терпеть. Если жарко – уходи, никто не держит.
    •• Джон Кеннеди – автор «экономического афоризма» A rising tide lifts all the boats. – Прилив поднимает все лодки, т.е. общий подъем экономики выгоден всем – и богатым, и бедным. Он же в своей инаугурационной речи сказал запомнившиеся американцам слова: Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country. – Не спрашивай, что может сделать для тебя твоя страна, – лучше спроси, что ты можешь для нее сделать.
    •• Любой образованный англичанин или американец, услышав Power corrupts, продолжит: absolute power corrupts absolutely (хотя не все знают, что это высказывание принадлежит английскому историку лорду Эктону – Lord Acton, 1834–1902; кстати, у него Power tends to corrupt – по-моему, точнее). Власть развращает, а безграничная власть развращает безгранично.
    •• Еще несколько политических поговорок, вошедших в обиходную речь:
    •• You scratch my back, I’ll scratch yours. – Услуга за услугу;
    •• You can’t fight City Hall ≈ Плетью обуха не перешибешь;
    •• How you stand depends on where you sit ≈ Где сидишь (т.е. какую должность занимаешь), на том и стоишь (такова и твоя позиция).
    •• Интересное «политическое словосочетание» – вопрос Will it play in Peoria? означает Поймут ли нас в глубинке? Оно появилось во времена президента Никсона, и небольшой (хотя и не самый маленький) город Пеория в штате Иллинойс предстает здесь как символ провинциальности. Джимми Картер не оставил после себя ярких фразеологизмов, зато один из членов его кабинета, земляк президента из штата Джорджия Берт Лэнс прославился фразой: If it ain’t broke, don’t fix it. – Что не сломалось, не чини.
    •• Список фразеологизмов и словосочетаний, политических по происхождению или основной сфере употребления, можно продолжать долго. Ограничусь несколькими, отобранными без особой системы:
    •• bully pulpit – Теодор Рузвельт считал, что президентский пост дает возможность его обладателю быть «отцом нации», нравственным лидером и вдохновителем ее побед. Bully pulpit – «трибуна президента», с которой он проповедует нации;
    •• gut issue«нутряной вопрос». Так говорят о проблеме, нередко надуманной, которая вызывает у избирателей чисто эмоциональную реакцию, «задевает душу», заставляет «голосовать сердцем» (у американцев, как видим, кишечником);
    •• heartbeat away from the presidencyможет быть, не сегодня-завтра президент. Эта фраза является своего рода напоминанием о том, что к выбору (и голосованию за) вице-президента надо подходить со всей ответственностью – случись что с президентом, и, казалось бы, малозначительный (что характерно для большинства администраций) человек становится национальным лидером;
    •• high road... low road – эта фраза стала популярной во время президентской кампании 1948 года, когда республиканский кандидат (и фаворит предвыборной гонки) Томас Дьюи заявил, что не будет отвечать на «удары ниже пояса», к которым прибегал Трумен (как ни странно, тогдашний президент считался underdog, т.е. аутсайдером). To take the high road можно перевести проявить разборчивость в средствах, не прибегать к неэтичным приемам. To take the low road – пойти на все ради победы, бить ниже пояса;
    •• hit listсписок подлежащих (политической) ликвидации. Хотя на Западе уже давно политических противников не ликвидируют физически, словосочетания с hit распространены очень широко ( hit job или hatchet job – заказной «компромат», (political) hitman – поставщик компромата и т.д.);
    •• press the flesh жать руку. «Контакт с народом» – как ни странно, любимое занятие политических деятелей, в чем мне приходилось не раз убеждаться (они действительно получают удовольствие от контакта с незнакомыми людьми);
    •• smoke-filled roomsпрокуренные комнаты. Символизирует келейный характер решений, принимаемых политическими боссами за закрытыми дверями;
    •• smoking gunнеопровержимая улика. Это выражение было в ходу во время уотергейтской эпопеи – у ее участников были разные мнения о том, есть ли такие улики против президента Никсона. На сегодняшний день об этом, пожалуй, можно сказать: This is a moot question. См. статью moot.
    •• * Английский язык – особенно его американский вариант – возможно, уникален в проведении резкой черты между politics и policy. Различия между ними довольно подробно, хотя и неполно, описаны в «Моем несистематическом словаре», но в данном случае речь не о них, а о том, что и сами американцы, видимо, чувствуют, что в реальной жизни это единый организм. Наверное, не случайно политический раздел в газете Wall Street Journal называется Policy and Politics. A вот цитата из New York Times:
    •• Good, artful writing, writing with voice and style, turns up in lots of places: in memoirs, in books about history and science, and sometimes even in books about politics and policy.
    •• Самый естественный – и абсолютно правильный – перевод здесь: ... и иногда даже в книгах о политике. (Потому что в русском понимании выработка политического курса, сам этот курс и политическая борьба отделяются друг от друга только по необходимости, а не «по умолчанию».)
    •• К этой же теме: интересная трансформация происходит со словосочетанием political strategist. Если раньше его значение было близко к тому, как мы понимаем его русский аналог политический стратег (есть, например, книга, Gandhi as a Political Strategist), то сейчас это выражение употребляется в США в сочетании с такими именами, как Karl Rove, Donna Brazile, James Carville, Dick Morris (это подтверждает и поиск в гугле), – это те, кого у нас принято называть политтехнологами. (См. также в статье технология, техногенный в русской части словаря.)

    English-Russian nonsystematic dictionary > politician

  • 14 politics

    •• policy, politics, politician

    •• Policy 1. plan of action, statement of aims and ideals, especially one made by a government, political party, business company, etc. 2. wise, sensible conduct; art of government.
    •• Politics the science or art of government; political views, affairs, questions, etc.
    •• Politician person taking part in politics or much interested in politics; (in a sense) person who follows politics as a career, regardless of principle (A.S. Hornby).
    •• Государственный секретарь Джордж Шульц любил поговорить о разнице между policy и politics. Я, говорил он, старался не втягиваться в politics, а все внимание сосредоточивал на policy, на policy-making. В этом высказывании сконцентрировано различие между этими двумя понятиями, которое часто упускают из виду. Politics – это политическая борьба (не всегда в отрицательном значении; когда из контекста ясно, что значение именно отрицательное, можно переводить политиканство), а policy – это политическая линия, политическая стратегия. Policy statement – не просто политическое, а программное, принципиальное заявление: When Clinton told a discussion group in Shanghai, “Everyone understands that there is a new China emerging in the world that is more prosperous, more open and more dynamic,”... he was not simply making an observation but something tantamount to policy statement. Стоит обратить внимание на словосочетание public policy, которое ближе всего к русскому политика в значении процесс решения главных вопросов жизни государства и общества. Пример из Washington Post: Mr. Kudlow appears to make his mark on public policy. Из Wall Street Journal: Mr. Doron is director of a public policy think tank located near Jerusalem. – Г-н Дорон является руководителем центра исследования политических проблем (или просто политики).
    •• Нередко по смыслу politics относится к внутриполитической сфере. Характерный пример: From Shylock to Scrooge and now to George Soros, it has always been only too easy to cast the man with the moneybags as the villain. And it’s happening again as the countries in Southeast Asia search for a scapegoat for the financial crises that have beset them in recent weeks. [...] All these wild charges, of course, may make good politics (International Herald Tribune). – ...Конечно, на всех этих скандальных обвинениях можно набрать политические очки (или очки во внутриполитической борьбе).
    •• Аналогичный пример: Many if not most citizens of Taiwan no longer believe in reunion with the mainland and are eager for international recognition in their own right. Taiwan’s politics cater to this popular view (Don Oberdorfer). Здесь возможен такой перевод – разумеется, чисто контекстуальный: Тайваньские политики отражают это широко распространенное мнение. Politics может иметь и сильный отрицательный оттенок. Словарь Safire’s Political Dictionary дает следующее определение выражения playing politics: placing partisan gain above the public interest, т.е. ставить узкопартийные интересы выше интересов общества.
    •• Не всегда легко поддается переводу словосочетание the politics of. Вот перевод подзаголовка статьи о политической ситуации на Украине: Политика президентских выборов. Совершенно непонятно, о чем тут речь. Из текста же ясно, что в этом разделе говорится о влиянии будущих президентских выборов на политическую ситуацию, политическую борьбу. Лучше было перевести Президентские выборы и политическая борьба.
    •• Выражение из другого смыслового ряда – office politics. Смысл его – то, что у нас принято называть служебными интригами, подсиживанием. Иногда оно близко по значению к turf (или territorial) battles – ведомственные, бюрократические игры, внутри- или межведомственная борьба (войны).
    •• Не всем известно, что значит слово politic (у него есть еще антоним impolitic). Словари дают значение (политически) выгодный, благоразумный, дальновидный, дипломатичный. В следующем примере из журнала Fortune, скорее всего – осторожный: When Reilly called Tom Florio and Tina Brown for comment, on the record both were politic but behind the scenes they were livid. (Здесь слово livid – синоним mad – вне себя от ярости.)
    •• Теперь обратим внимание на значение слова policy, не всегда отражаемое словарями и близкое к русскому твердое правило. Вот два примера из одного номера журнала «Ньюсуик»:
    •• 1. A new policy [of a television network] prohibits paying “criminals, convicts or miscreants.”
    •• 2. HIID [Harvard Institute for International Development] policy does not allow its employees to invest in the countries they counsel.
    •• Слово politician по-английски – нечто среднее между русскими политик и политикан. Контекст, как правило, позволяет без особого труда решить, какое из этих русских слов подходит лучше. Труднее правильно перевести русское политик. Почти всегда подходит policy-maker, иногда – political leader. Нейтральный, хотя и слишком сухой вариант – political figure. А как же перевести слово политикан? Иногда вполне подойдет politician или petty politician или just a politician. Ну, если нужен «колорит», можно попробовать politico или pol: Washington politicos can’t wait to start slugging (International Herald Tribune). – Вашингтонские политиканы рвутся в драку.
    •• Политические термины, словосочетания, поговорки широко распространены в речи американцев, особенно образованных и следящих за средствами информации, значительное место в которых занимает политика в ее разных ипостасях. Вот несколько словосочетаний со словом political:
    •• political animal«политическое животное», т.е. человек (как правило, политик) с сильно развитыми политическими инстинктами. Кстати, еще Аристотель в своем трактате «Политика» писал: «Человек по природе своей – животное политическое»;
    •• political capital см. также political mileageполитический капитал, выигрыш, «навар». Употребляется обычно с негативным оттенком;
    •• political correctness – понятие политической корректности в последние годы получило распространение и у нас. Поэтому объяснять его нет особой необходимости. Важнее знать, чего не следует говорить (или как не следует выражаться), чтобы не выйти за рамки политически приемлемого в данном обществе. Так, в Великобритании, во всяком случае до недавнего времени, было не принято негативно высказываться о королеве. В Соединенных Штатах давно уже нельзя говорить Negro (раньше говорили и писали black, а теперь не очень корректно и это, сами чернокожие американцы (и многие белые) предпочитают African-American). В качестве общего принципа политической корректности можно сказать так: нужно избегать любых слов и высказываний, которые могут задеть то или иное более или менее организованное меньшинство (за исключением явно экстремистских) – политическое, расовое, сексуальное. Бывшие граждане СССР обычно относятся к политкорректности резко отрицательно, что может быть отчасти реакцией на многолетнюю жизнь в условиях жесткой политической регламентированности. Лучше, однако, не читать по этому поводу нотаций американцам. У истоков Соединенных Штатов стояло религиозное меньшинство (пуритане с корабля «Мэйфлауэр»), и сейчас Америка нередко предстает как огромное «сообщество меньшинств»;
    •• political football объект политических игр. Уильям Сэфайр приводит пример из выступления бывшего президента США Гарри Трумена, обвинившего Дуайта Эйзенхауэра в том, что тот “used our foreign policy as a political football.” Еще одно интересное и малоизвестное значение слова football - «ядерный чемоданчик» – но не в значении миниатюрное ядерное устройство. Определение находим у Сэфайра – the small, thirty-pound metal suitcase containing codes that can launch a nuclear attack. It is carried by a military aide to the President and follows the chief executive wherever he goes;
    •• political mileage – то же самое, что political capital, но с меньшим негативным оттенком.
    •• Несколько выражений политического происхождения вошли в повседневный обиход и стали «повсеместно понятными» (generally understood). В некоторых случаях за ними закрепились и русские эквиваленты, не всегда, впрочем, самые удачные. Так, перевод рузвельтовского New Deal как Новый курс, на мой взгляд не идеален. Франклин Рузвельт в данном случае взял за основу Square Deal своего предшественника и родственника Теодора Рузвельта, который имел в виду не просто некий политический или экономический курс, а нечто большее, о чем свидетельствует следующая цитата: We demand that big business give people a square deal. Речь, как видим, идет скорее о «справедливой сделке», справедливом отношении большого бизнеса («олигархов», как у нас сказали бы сейчас) к большинству населения. Соответственно и Ф.Рузвельт, как явствует из его выступлений, имел в виду своего рода «новый общественный договор» между бизнесом и обществом. Разумеется, перевод Новый курс устоялся и изменению не подлежит, но не вредно знать, что стоит за рузвельтовским лозунгом (почти «новый строй»!). От Ф.Рузвельта остались и fireside chats (радио)беседы у камина – выступления президента по радио с доступным для каждого разъяснением важных вопросов политики и экономики. (Рузвельт использовал этот инструмент очень эффективно, а вот попытки использовать его в другое время и в другой стране выглядели, пожалуй, комично.) Также от Рузвельта остались и Four Freedomsfreedom of speech and expression, freedom to worship God, freedom from want (свобода от нужды) и freedom from fear ( свобода от страха, причем из знаменитой речи Рузвельта 6 января 1941 года ясно, что под этим он имел в виду далеко идущий процесс разоружения).
    •• Знаменитое высказывание Теодора Рузвельта Speak softly and always carry a big stick (говори тихо, но всегда имей с собой большую дубинку) известно у нас в основном в «антиимпериалистической» интерпретации («политика большой дубинки»).
    •• Несколько широко известных словесных шедевров принадлежит Гарри Трумену, например, знаменитое The buck stops here. Табличка с этим лозунгом стояла у него на письменном столе, и означала примерно следующее: «бюрократические игры кончаются здесь». Выражение to pass the buck, от которого происходит труменовский лозунг, означает спихивать на кого-либо решение (ответственность) в важном вопросе (у нас существует не очень распространенное, но яркое словечко спихотехника). Трумен ввел в обиход поговорку If you can’t stand the heat, get out of the kitchen, означающую, что политика – дело жестокое, но приходится терпеть. Если жарко – уходи, никто не держит.
    •• Джон Кеннеди – автор «экономического афоризма» A rising tide lifts all the boats. – Прилив поднимает все лодки, т.е. общий подъем экономики выгоден всем – и богатым, и бедным. Он же в своей инаугурационной речи сказал запомнившиеся американцам слова: Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country. – Не спрашивай, что может сделать для тебя твоя страна, – лучше спроси, что ты можешь для нее сделать.
    •• Любой образованный англичанин или американец, услышав Power corrupts, продолжит: absolute power corrupts absolutely (хотя не все знают, что это высказывание принадлежит английскому историку лорду Эктону – Lord Acton, 1834–1902; кстати, у него Power tends to corrupt – по-моему, точнее). Власть развращает, а безграничная власть развращает безгранично.
    •• Еще несколько политических поговорок, вошедших в обиходную речь:
    •• You scratch my back, I’ll scratch yours. – Услуга за услугу;
    •• You can’t fight City Hall ≈ Плетью обуха не перешибешь;
    •• How you stand depends on where you sit ≈ Где сидишь (т.е. какую должность занимаешь), на том и стоишь (такова и твоя позиция).
    •• Интересное «политическое словосочетание» – вопрос Will it play in Peoria? означает Поймут ли нас в глубинке? Оно появилось во времена президента Никсона, и небольшой (хотя и не самый маленький) город Пеория в штате Иллинойс предстает здесь как символ провинциальности. Джимми Картер не оставил после себя ярких фразеологизмов, зато один из членов его кабинета, земляк президента из штата Джорджия Берт Лэнс прославился фразой: If it ain’t broke, don’t fix it. – Что не сломалось, не чини.
    •• Список фразеологизмов и словосочетаний, политических по происхождению или основной сфере употребления, можно продолжать долго. Ограничусь несколькими, отобранными без особой системы:
    •• bully pulpit – Теодор Рузвельт считал, что президентский пост дает возможность его обладателю быть «отцом нации», нравственным лидером и вдохновителем ее побед. Bully pulpit – «трибуна президента», с которой он проповедует нации;
    •• gut issue«нутряной вопрос». Так говорят о проблеме, нередко надуманной, которая вызывает у избирателей чисто эмоциональную реакцию, «задевает душу», заставляет «голосовать сердцем» (у американцев, как видим, кишечником);
    •• heartbeat away from the presidencyможет быть, не сегодня-завтра президент. Эта фраза является своего рода напоминанием о том, что к выбору (и голосованию за) вице-президента надо подходить со всей ответственностью – случись что с президентом, и, казалось бы, малозначительный (что характерно для большинства администраций) человек становится национальным лидером;
    •• high road... low road – эта фраза стала популярной во время президентской кампании 1948 года, когда республиканский кандидат (и фаворит предвыборной гонки) Томас Дьюи заявил, что не будет отвечать на «удары ниже пояса», к которым прибегал Трумен (как ни странно, тогдашний президент считался underdog, т.е. аутсайдером). To take the high road можно перевести проявить разборчивость в средствах, не прибегать к неэтичным приемам. To take the low road – пойти на все ради победы, бить ниже пояса;
    •• hit listсписок подлежащих (политической) ликвидации. Хотя на Западе уже давно политических противников не ликвидируют физически, словосочетания с hit распространены очень широко ( hit job или hatchet job – заказной «компромат», (political) hitman – поставщик компромата и т.д.);
    •• press the flesh жать руку. «Контакт с народом» – как ни странно, любимое занятие политических деятелей, в чем мне приходилось не раз убеждаться (они действительно получают удовольствие от контакта с незнакомыми людьми);
    •• smoke-filled roomsпрокуренные комнаты. Символизирует келейный характер решений, принимаемых политическими боссами за закрытыми дверями;
    •• smoking gunнеопровержимая улика. Это выражение было в ходу во время уотергейтской эпопеи – у ее участников были разные мнения о том, есть ли такие улики против президента Никсона. На сегодняшний день об этом, пожалуй, можно сказать: This is a moot question. См. статью moot.
    •• * Английский язык – особенно его американский вариант – возможно, уникален в проведении резкой черты между politics и policy. Различия между ними довольно подробно, хотя и неполно, описаны в «Моем несистематическом словаре», но в данном случае речь не о них, а о том, что и сами американцы, видимо, чувствуют, что в реальной жизни это единый организм. Наверное, не случайно политический раздел в газете Wall Street Journal называется Policy and Politics. A вот цитата из New York Times:
    •• Good, artful writing, writing with voice and style, turns up in lots of places: in memoirs, in books about history and science, and sometimes even in books about politics and policy.
    •• Самый естественный – и абсолютно правильный – перевод здесь: ... и иногда даже в книгах о политике. (Потому что в русском понимании выработка политического курса, сам этот курс и политическая борьба отделяются друг от друга только по необходимости, а не «по умолчанию».)
    •• К этой же теме: интересная трансформация происходит со словосочетанием political strategist. Если раньше его значение было близко к тому, как мы понимаем его русский аналог политический стратег (есть, например, книга, Gandhi as a Political Strategist), то сейчас это выражение употребляется в США в сочетании с такими именами, как Karl Rove, Donna Brazile, James Carville, Dick Morris (это подтверждает и поиск в гугле), – это те, кого у нас принято называть политтехнологами. (См. также в статье технология, техногенный в русской части словаря.)

    English-Russian nonsystematic dictionary > politics

См. также в других словарях:

  • Sunwise — In Scottish folklore, or Sunward was considered the “prosperous course”, turning from east to west in the direction of the sun. The opposite course was known in Scotland as widdershins (Lowland Scots), or tuathal (Scottish Gaelic, lit. northerly) …   Wikipedia

  • The Counter-Reformation —     The Counter Reformation     † Catholic Encyclopedia ► The Counter Reformation     The subject will be considered under the following heads:     I. Significance of the term II. Low ebb of Catholic fortunes III. St. Ignatius and the Jesuits,… …   Catholic encyclopedia

  • china — /chuy neuh/, n. 1. a translucent ceramic material, biscuit fired at a high temperature, its glaze fired at a low temperature. 2. any porcelain ware. 3. plates, cups, saucers, etc., collectively. 4. figurines made of porcelain or ceramic material …   Universalium

  • China — /chuy neuh/, n. 1. People s Republic of, a country in E Asia. 1,221,591,778; 3,691,502 sq. mi. (9,560,990 sq. km). Cap.: Beijing. 2. Republic of. Also called Nationalist China. a republic consisting mainly of the island of Taiwan off the SE coast …   Universalium

  • ECONOMIC AFFAIRS — THE PRE MANDATE (LATE OTTOMAN) PERIOD Geography and Borders In September 1923 a new political entity was formally recognized by the international community. Palestine, or Ereẓ Israel as Jews have continued to refer to it for 2,000 years,… …   Encyclopedia of Judaism

  • United Kingdom — a kingdom in NW Europe, consisting of Great Britain and Northern Ireland: formerly comprising Great Britain and Ireland 1801 1922. 58,610,182; 94,242 sq. mi. (244,100 sq. km). Cap.: London. Abbr.: U.K. Official name, United Kingdom of Great… …   Universalium

  • Germany — /jerr meuh nee/, n. a republic in central Europe: after World War II divided into four zones, British, French, U.S., and Soviet, and in 1949 into East Germany and West Germany; East and West Germany were reunited in 1990. 84,068,216; 137,852 sq.… …   Universalium

  • France — /frans, frahns/; Fr. /frddahonns/, n. 1. Anatole /ann nann tawl /, (Jacques Anatole Thibault), 1844 1924, French novelist and essayist: Nobel prize 1921. 2. a republic in W Europe. 58,470,421; 212,736 sq. mi. (550,985 sq. km). Cap.: Paris. 3.… …   Universalium

  • United States — a republic in the N Western Hemisphere comprising 48 conterminous states, the District of Columbia, and Alaska in North America, and Hawaii in the N Pacific. 267,954,767; conterminous United States, 3,022,387 sq. mi. (7,827,982 sq. km); with… …   Universalium

  • Europe, history of — Introduction       history of European peoples and cultures from prehistoric times to the present. Europe is a more ambiguous term than most geographic expressions. Its etymology is doubtful, as is the physical extent of the area it designates.… …   Universalium

  • Italy — /it l ee/, n. a republic in S Europe, comprising a peninsula S of the Alps, and Sicily, Sardinia, Elba, and other smaller islands: a kingdom 1870 1946. 57,534,088; 116,294 sq. mi. (301,200 sq. km). Cap.: Rome. Italian, Italia. * * * Italy… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»